Yazarınız aynı zamanda tercüman ve kokartlı rehberdir. Tercümanlığa devam ediyorum ama sağlık nedeniyle turist rehberliğini bırakmak durumunda kaldım. Senelerce güney sahillerinde turist gezdirdim. Kış aylarında ise Türk turistleri Avrupa’ya götürdüm. Ne hatıralarım var bir bilseniz. Kısmet olursa bir gün bunları yayınlayacağım. Epey bir tecrübem var bu konuda anlayacağınız.

Bu konuya neden girdiğimi arz edeyim müsaadenizle. Alpaslan Yıldız kardeşim bir makale yazmış. Hanlar bölgesi projesini anlatıyor. Gerçekten muhteşem bir proje bu. Senelerdir aklımızda olan Osmanlı Başkentlerinden Bursa’ya gerçek değerini kazandıracak büyük bir adım. Sayın Başkan Alinur Aktaş’ı yürekten tebrik ediyorum. Bu proje şehrimizi kültür turizminde zirveye taşıyacak en büyük adımlardan biridir.

Böyle bir adımın atılması da doğal olarak “Anti Tayyip” taifesini rahatsız eder. Ciğere uzanamayan kedi misali laf yetiştirirler.  Yüksel Baysal da bir twit atmış. Aklı sıra projeye çamur atacak. Ödenek yetmeyeceğini söylemiş. Bu kesmeyince de işi alkole dökmüş. O muhteşem! Turizm bilgisiyle akıl vermiş. Demiş ki “Buralara turiste içki verilsin.” Aklı sıra alkol karşıtı olan Ak Partiye muhalefet yapacak.

Yüksel’in kültür turizminden ve bu tip turistin yapısından bi haber olduğunu görüyoruz. Ben senelerce Efes, Afrodisyas, Kariye, Sultanahmet ve Ayasofya gibi tarihi ve kültürel yerleri gezdirdim. Efes harabelerini gezerken misafirlere bir tek tavsiyem olurdu “yanınıza mutlaka su alın” çünkü yaz mevsiminde o mermerler sıcağı yansıtır ve iki katına çıkartır. Orada geçirdiğimiz üç saatte insanlar su kaybeder. Ben hiç Efes’in orta yerinde “Yahu burada bira, şarap yok mu?” diye soran turist görmedim.

Kültür turizmine gelen turist eğitimli tabakadır. Adamlar eğlence istese de bunu geceye bırakır. Gündüz vakti gezdiği yerleri görmek, öğrenmek ve anlamak ister. Derdi gücü içmek değil o kültür hakkında bilgi sahibi olmaktır. İyi düzenlenmiş alanlar, iyi, bilgili ve neyi nasıl anlatacağını bilen rehberler ister. Zaten okuyup gelmiştir. Rehberin bir hatasını yakaladı mı tur şirketine şikâyet ediverir. Efes’te Celsus Kütüphanesi önünde kendi guruplarını bırakıp beni dinlemeye gelen çok turist oldu. Şikâyetleri kifayetli bilgi alamamaktı…

Bu kalitede turistlerin ihtiyacı olan diğer önemli şey de o yörenin sanatlarına yönelik dükkânlardır. Gittikleri yerde değerli olan şeyleri ararlar. Bursa örneğinde bu ipek, çeşitli el sanatları gibi mahalli ürünlerdir. İş yemeğe gelince gerçekten kaliteli ürün servis eden iyi işletilen restoranlar elzemdir. Hatta Osmanlı’nın meşhur şerbetlerini içecek olarak servise sunmak çok daha çekici olacaktır. Kültür turizminin yanı sıra gurme turizmi de böylece tesis edilebilir.

Alkolik turist zaten bu geziye katılmaz. Gider güne sahillerine en ucuz bira satan yeri bulur oradan da çıkmaz. Geldiği gibi de memleketine döner bize de pek hayrı dokunmaz.

Alpaslan diyor ki;

“Siz hayatınızda her hangi bir Hıristiyan memlekette buna benzer bir şey duydunuz mu? Müslümanlar domuz eti yemiyor tarihi bölgelerde menülerden domuz etini kaldıralım diyeni, ya da restoranlardan alkolü kaldıralım diyeni…

Duyamazsınız! Çünkü üç kuruşa tüm kültürlerini inançlarını teslim etmezler. İnançlarına ve kültürlerine saygısızlık ettirmezler. Etmeye kalkana da müsaade etmezler.”

Kardeşim çok doğru söylüyor. Kış aylarında Türk turistleri Avrupa’da gezdirirken çok örneğini yaşadım. Oteller ve restoranlar gelen turistin Müslüman olduğunu bildikleri halde tenezzül edip de hangi yemekte domuz eti olduğunu söylemez. Akıllarından bile geçmez. Rehber olarak hep ben sormak zorunda kaldım. Üstelik bazı durumlarda sizi tersledikleri bile olur. Böyle durumlarda müşteriyi o restorandan çekip çıkartırdım. Otellerde sabah kahvaltılarında salam gibi ürünleri üzerinde hindi bile yazsa yememelerini önerirdim.

Öyle Slovenya’nın Kranjska Gora kentindeki geyik etiyle meşhur bir restoranında yemeklerde domuz yağı olduğunu yaptığım derin sorgu sayesinde öğrenmiştim.

Turizmi bilmeden sırf karalama amacıyla ortaya laf atmak kolaydır da böyle rezil olmak da vardır sonunda.