Son yıllarda "açlığı taklit eden beslenme" modeli, kilo kontrolü ve sağlık iyileştirmesi konularında popüler hale geldi. İnsan vücudunu açlık halinde hissettirerek metabolizmayı hızlandırmayı ve belirli biyolojik süreçleri tetiklemeyi amaçlayan bu modelin faydaları öne çıkarılsa da, araştırmalar ve uzman görüşleri modelin bilinçsiz uygulanması halinde sağlık riskleri doğurabileceği konusunda uyarıyor.
Açlığı taklit eden beslenme modeli (Fasting Mimicking Diet - FMD), kalori kısıtlaması ile açlık hissini oluşturan ancak gerekli besin öğelerini sağlayan bir beslenme şeklidir. Bu modelde, belirli sürelerle düşük kalorili beslenme uygulanarak vücudun açlık moduna geçmesi sağlanır. Böylece vücutta bazı iyileştirici süreçlerin harekete geçtiği, hücre onarımının hızlandığı ve yağ yakımının arttığı düşünülmektedir.
Açlığı taklit eden beslenme modeli hakkında yapılan araştırmalar, bu diyetin vücudun yağ yakımını artırabileceğini ve bazı kronik hastalık risklerini azaltabileceğini öne sürüyor. Ancak uzmanlar, diyetin aşırı yapılması ya da sürekli uygulanmasının kas kaybına, metabolizma yavaşlamasına ve besin yetersizliklerine yol açabileceği konusunda uyarıyor. Özellikle uzun süreli kalori kısıtlaması, vücudun bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve enerji seviyelerinde düşüşe yol açabilir.
Bir araştırmada, haftanın belirli günlerinde açlığı taklit eden beslenme uygulayan katılımcıların, bu süreçte belirgin bir yağ kaybı yaşadıkları görülmüştür. Ancak aynı çalışmada, katılımcıların enerji düzeylerinde azalma ve bazı mikro besin eksiklikleri de tespit edilmiştir. Diyet sırasında protein alımının kısıtlanması durumunda ise kas kaybının arttığı ve metabolizmanın yavaşladığı görülmüştür.
Beslenme ve diyet uzmanları, açlığı taklit eden beslenme modelinin her birey için uygun olmayabileceğini vurguluyor. Özellikle kronik hastalığı bulunan, hamile olan ya da yoğun fiziksel aktivite gerektiren bir hayat tarzına sahip olan kişilerin bu beslenme modelini dikkatle ele alması gerektiğini belirtiyorlar.
Açlığı taklit eden beslenme modelini yanlış uygulamanın doğurabileceği bazı riskler şöyle sıralanabilir:
-Kas Kaybı ve Zayıflama: Protein alımının yetersiz olması kas kaybına neden olabilir.
-Besin Eksiklikleri: Düşük kalorili dönemlerde yeterli vitamin ve mineral alımı sağlanmadığında, besin eksiklikleri oluşabilir.
-Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: Uzun süreli açlık durumu bağışıklık sistemini baskılayabilir, bu da enfeksiyon riskini artırabilir.
-Enerji Düşüklüğü ve Yorgunluk: Vücut yeterli kalori alamadığında yorgunluk ve enerji düşüklüğü yaşanabilir.
Uzmanlara göre, açlığı taklit eden beslenme modeli sağlıklı bir şekilde uygulanacaksa, belirli bir süreyle sınırlı tutulmalı ve bu süre içinde yeterli besin öğelerinin alındığından emin olunmalıdır. Ayrıca, diyetin uygulanacağı günlerde yoğun fiziksel aktivitelerden kaçınılmalı ve bol sıvı tüketimine dikkat edilmelidir. Kişinin genel sağlık durumuna göre, diyetin süresi ve kalori kısıtlaması ayarlanmalı ve uzman kontrolünde uygulanmalıdır.
(Ayşe Candan)