Türkiye’de son yıllarda çocuk ölüm hızında artış gözlemlenmesi, halk sağlığı ve tıbbi camiada büyük endişe yaratıyor. Çocuk ölüm hızı, bir ülkedeki sağlık hizmetlerinin kalitesi ve genel yaşam standartlarının önemli bir göstergesi olarak kabul edilir.
Türkiye’nin bazı bölgelerinde sağlık hizmetlerine erişimde yaşanan sıkıntılar, çocuk ölüm hızının artmasında önemli bir etken olarak görülüyor. Özellikle kırsal ve ekonomik olarak geri kalmış bölgelerde, yeterli sağlık hizmetine ulaşmak zor olabilir.
Çocuklarda yetersiz ve dengesiz beslenme, bağışıklık sistemlerinin zayıflamasına ve hastalıklara karşı dirençsiz hale gelmelerine yol açar. Türkiye'de bazı bölgelerde çocuklar yeterli besin maddelerine ulaşamamakta ve bu da ölüm oranlarının artmasına sebep olmaktadır.
Özellikle aşılanma oranlarının düşük olduğu bölgelerde, enfeksiyon hastalıkları çocuk ölümlerinde büyük bir etkiye sahiptir. Kızamık, zatürre, ishal gibi hastalıklar, önlenebilir olmasına rağmen yeterli tedavi ve koruma sağlanamadığında ölüme neden olabilir.
Yoksulluk, eğitim seviyesinin düşüklüğü, hijyen koşullarının yetersizliği gibi ekonomik ve sosyal faktörler de çocuk ölüm hızını doğrudan etkiler. Bu faktörler, sağlık hizmetlerine erişimi zorlaştırdığı gibi, hastalıkların yayılmasını da kolaylaştırır.
Özellikle yeterli doğum öncesi bakımın sağlanamadığı durumlarda, prematüre doğumlar ve doğum sırasında yaşanan komplikasyonlar çocuk ölümlerinin artmasına neden olabilir.
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırma, Türkiye’nin doğu bölgelerinde sağlık hizmetlerine erişimde ciddi sıkıntılar yaşandığını ortaya koydu. Araştırmaya göre, doğu illerinde yaşayan ailelerin %40’ı, temel sağlık hizmetlerine ulaşmakta zorluk çekiyor. Bu bölgelerde çocuk ölüm oranları, batı bölgelerine göre %25 daha yüksek.
Türk Pediatri Derneği'nin verilerine göre, Türkiye’de 5 yaş altı çocukların ’i yetersiz beslenme sorunuyla karşı karşıya. Bu çocukların büyük bir kısmı, kırsal ve ekonomik olarak geri kalmış bölgelerde yaşıyor. Yetersiz beslenme, çocukların bağışıklık sistemlerini zayıflatarak hastalıklara karşı dirençlerini azaltıyor ve ölüm riskini artırıyor.
Sağlık Bakanlığı’nın 2022 yılı verilerine göre, aşılanma oranlarında son yıllarda belirgin bir düşüş yaşandı. Bu düşüş, kızamık ve zatürre gibi önlenebilir hastalıkların yayılmasına ve bu hastalıklar nedeniyle çocuk ölümlerinin artmasına yol açtı. Bakanlık verilerine göre, 2022 yılında çocuk ölüm oranlarının %20’si enfeksiyon hastalıklarından kaynaklanıyor.
(Ayşe candan)