Günümüzde artan nüfus ve hızla tüketilen kaynaklar, sürdürülebilirlik konusunu her zamankinden daha fazla gündeme getiriyor. Bu çerçevede atıkların enerjiye dönüştürülmesi, hem çevre kirliliğini azaltmak hem de yenilikçi enerji kaynakları yaratmak açısından önemli bir çözüm olarak öne çıkıyor. Ancak yapılan yeni bir araştırma, Türkiye’nin atık dönüşümünde halen büyük eksiklikler yaşadığını ortaya koyuyor.
Üniversitelerin çevre mühendisliği bölümlerinden bir grup akademisyenin hazırladığı rapora göre, Türkiye’de yıllık üretilen yaklaşık 32 milyon ton evsel atığın yalnızca %11’i geri dönüştürülüyor. Geriye kalan büyük bir miktarsa ya düzenli depolama alanlarına gömülüyor ya da düzensiz biçimde doğaya bırakılarak çevreye zarar veriyor. Bu durum, çöpten enerji üretimi konusunda potansiyelin tam anlamıyla değerlendirilemediğini gözler önüne seriyor.
Uzmanlar, atıkların enerjiye dönüştürülmesinde özellikle biyogaz tesislerinin önemine vurgu yapıyor. Ancak mevcut durumda Türkiye’deki bu tür tesis sayısı oldukça sınırlı. Yine aynı rapor, Almanya gibi ülkelerin atıklarının %65’ini geri dönüştürdüğünü ve biyogaz üretimiyle önemli ölçüde enerji tasarrufu sağladığını vurgularken, Türkiye'nin bu alanda daha fazla altyapı yatırımlarına ihtiyaç duyduğunu işaret ediyor. Örneğin Almanya’da organik atıklardan elde edilen biyogaz, yılda 18 milyon hanenin elektrik ihtiyacını karşılarken; Türkiye’de bu oran kayda değer seviyelerin çok gerisinde.
Raporun başka bir dikkat çekici noktası ise halkın geri dönüşüm bilincindeki eksiklik. Katılımcılara yöneltilen "Evde atıklarınızı geri dönüşüme uygun şekilde ayırıyor musunuz?" sorusuna yalnızca %28 oranında olumlu yanıt verilmiş. Bu da bireysel farkındalığın artırılmasının önemini ortaya koyuyor. Eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarının bu alandaki başarıyı doğrudan etkileyebileceği belirtiliyor.
(Ayşe Candan)