Demans riskinin bölgesel farklılıklar gösterdiği bilinmekte. Yapılan son araştırmalar, bu hastalığın ortaya çıkışında yaşam koşulları, çevresel faktörler ve genetik eğilimlerin bir arada etkili olabileceğini ortaya koyuyor. Özellikle büyük şehirlerdeki yoğun stres, hava kirliliği ve sosyal izolasyonun demans riskini artırdığına dair önemli bulgular elde edilmiş durumda.
Uluslararası bir araştırma ekip tarafından yürütülen ve yüz binlerce kişinin sağlık verilerini inceleyen çalışma, kırsal bölgede yaşayan bireylerin demans riskinin daha düşük olduğunu gösteriyor. Bunun temelinde daha az hava kirliliği, doğayla iç içe olunan bir yaşam tarzı ve sosyal bağların kuvvetli olması gibi faktörlerin rol oynadığı belirtiliyor.
Örneğin, Avrupa’da yürütülen bir çalışmada, hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde yaşayanların, Alzheimer ve diğer türdeki demans hastalıklarına yakalanma oranlarının yüzde 30 daha fazla olduğu tespit edildi. Benzer şekilde, kronik stresin Alzheimer başlangıcını tetikleyebileceği uzun süredir biliniyor. Araştırmacılar, bu tür hastalıklarla mücadelede bireyin yalnızca genetik geçmişine değil, bulunduğu çevreye ve yaşam alışkanlıklarına da dikkat edilmesi gerektiğini vurguluyor.
Uzmanlar, çevresel faktörlerin demans üzerindeki etkisini azaltmak için toplum bazında önlemler alınması gerektiğine işaret ediyor. Daha temiz bir çevre, stres yönetimi kursları ve sosyal bağların güçlendirilmesine yönelik programların uzun vadede demans oranlarını düşürmede etkili olabileceği düşünülüyor. Başarılı bir sağlık stratejisi için, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde farkındalık oluşturmak büyük önem taşıyor.
(Dilvin Altıkardeş)