Dünyada en yaygın görülen beslenme sorunlarından biri olan demir eksikliği, özellikle kadınlar, çocuklar ve yaşlılar arasında yaygın olarak gözlemlenmektedir. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, demir eksikliği kaynaklı anemi dünya çapında yaklaşık iki milyar insanı etkilemektedir. Demir eksikliği, vücudun kırmızı kan hücreleri ve hemoglobin üretme kapasitesini azaltarak oksijen taşıma işlevini bozar. Bu durum bireylerin günlük yaşam kalitesini düşürdüğü gibi, iş gücü verimliliğini de olumsuz etkileyerek toplumun ekonomik kalkınmasına ket vurabilir.
Demir eksikliğinin en yaygın belirtileri arasında yorgunluk, halsizlik, baş dönmesi, solgunluk ve konsantrasyon zorluğu yer almaktadır. Çocuklarda demir eksikliği öğrenme ve gelişim problemlerine yol açabilirken, yetişkinlerde ise bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyonlara yatkınlığı artırabilir. Ayrıca, hamile kadınlarda düşük doğum ağırlığı ve erken doğum riskini artırdığı bilinmektedir.
Uzmanlar, yetersiz ve dengesiz beslenme, kan kaybı, bazı kronik hastalıklar ve demirin emilimini azaltan etkenlerin bu eksikliğe yol açan başlıca nedenler arasında bulunduğunu ifade ediyor. Özellikle düşük gelirli aileler arasında sağlıklı ve dengeli beslenme imkanı kısıtlı olduğundan, demir eksikliği riskinin daha yüksek olduğu gözlemlenmektedir.
Demir eksikliğini önlemek amacıyla toplumda bazı adımların atılması büyük önem taşımaktadır. Bunlar arasında demir bakımından zengin gıdaların tüketilmesi, demir emilimini artıran besinlerin (C vitamini içeren gıdalar gibi) tercih edilmesi ve özellikle risk altındaki gruplara yönelik demir takviyelerinin sağlanması önerilmektedir. Uzmanlar, demir eksikliği riski taşıyan bireylerin düzenli sağlık kontrollerini yaptırmalarını ve doktor önerisi ile demir takviyesi kullanmalarını tavsiye etmektedir.
Türkiye’de Sağlık Bakanlığı, demir eksikliğini önlemek amacıyla çeşitli bilinçlendirme kampanyaları ve destek programları yürütmektedir. Anne ve bebek sağlığı programları çerçevesinde, hamile kadınlar ve yeni doğan bebeklere demir takviyeleri sağlanmakta, halkın bu konuda bilgilendirilmesi için eğitimler düzenlenmektedir. Ayrıca, okullarda sağlıklı beslenme bilinci aşılanarak çocukların demir açısından zengin besinleri tüketmeleri teşvik edilmektedir.
(Fatma Hatun Altıkardeş)