Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar, dijital cihazların aşırı kullanımının insan beyninin kimyasal yapısını değiştirdiğini ortaya koyuyor. Özellikle sosyal medya, video içerikleri ve hızlı bilgi tüketimi, dopamin salgısını artırarak bağımlılık benzeri etkiler yaratıyor. Uzmanlar, bu durumun uzun vadede dikkat eksikliği, duygusal dalgalanmalar ve öğrenme güçlüklerine neden olabileceğini belirtiyor.
California Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre, sürekli ekran maruziyeti, beynin ödül sistemi üzerinde doğrudan etkili oluyor. Özellikle sosyal medyada alınan beğeni ve bildirimler, dopamin salgısını artırarak bireylerde bağımlılığa yol açabiliyor.
Nörobilimci uzmanlar, bu konuda şunları söylüyor: "Dijital içerik tüketimi sırasında sık sık dopamin salgılanması, beyinde aşırı uyarılma yaratıyor. Bu durum, uzun vadede kişinin motivasyon sistemini bozarak odaklanma sorunları ve bağımlılık hissi oluşturabiliyor."
Oxford Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırmada, özellikle gençler üzerinde sosyal medyanın psikolojik etkileri incelendi. Araştırmada, sosyal medyada geçirilen uzun saatlerin anksiyete ve depresyon riskini artırdığı belirlendi. Çünkü sürekli olarak başkalarıyla kıyaslanma, yetersizlik hissi ve aşırı bilgi akışı, kortizol (stres hormonu) seviyelerini yükseltiyor.
Microsoft’un yaptığı bir araştırmaya göre, 2000 yılında insanların ortalama dikkat süresi 12 saniyeyken, 2022 itibarıyla bu süre 8 saniyeye kadar düştü. Bu durum, sürekli bildirimlerle kesintiye uğrayan bilgi tüketim alışkanlıklarının bir sonucu olarak görülüyor.
(Sema Yüksel Güngörmez)