Dünya Nüfus Günü, Birleşmiş Milletler tarafından dünya genelinde nüfus meselelerine dikkat çekmek amacıyla her yıl 11 Temmuz'da kutlanmaktadır. Bu özel gün, ülkelerin nüfus dinamiklerini analiz etmeleri ve geleceğe yönelik stratejiler geliştirmeleri için önemli bir fırsat sunar. Türkiye de hızla değişen nüfus yapısı ve demografik eğilimleri ile dikkat çeken ülkeler arasında yer alıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılı itibarıyla Türkiye'nin nüfusu 86 milyona ulaşmıştır. Türkiye, genç nüfus oranı yüksek bir ülke olarak bilinirken, son yıllarda yaşlanan nüfusun da dikkat çekici bir şekilde arttığı gözlemlenmektedir. TÜİK verileri, 65 yaş ve üzeri nüfusun toplam nüfus içindeki oranının %9,5'e yükseldiğini göstermektedir.
Türkiye'de nüfus artış hızı, geçmiş yıllara göre bir miktar yavaşlamış olsa da, hala önemli bir büyüme trendi sergilemektedir. 2022 yılında, nüfus artış hızı binde 12,4 olarak kaydedilmiştir. İç göç hareketleri ise Türkiye'nin demografik yapısını şekillendiren önemli faktörlerden biridir. Büyük şehirler, iş ve eğitim olanakları nedeniyle kırsal bölgelerden yoğun göç almaktadır. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi metropoller, bu iç göç hareketlerinin başlıca hedefleridir.
Türkiye'nin nüfusunun büyük bir kısmı şehirlerde yaşamaktadır. 2023 yılı itibarıyla, nüfusun %76'sı şehirlerde, %24'ü ise kırsal alanlarda yaşamaktadır. Bu hızlı şehirleşme süreci, kentsel altyapının ve hizmetlerin geliştirilmesini gerektirmekte, aynı zamanda kentsel dönüşüm projelerine olan ihtiyacı artırmaktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın verilerine göre, son 10 yılda Türkiye genelinde 1,5 milyon konut kentsel dönüşüm kapsamında yenilenmiştir.
Türkiye'nin en büyük avantajlarından biri genç nüfusudur. TÜİK verilerine göre, 15-24 yaş arası genç nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ,3'tür. Genç nüfus, Türkiye'nin gelecekteki ekonomik ve sosyal kalkınmasında kilit rol oynayacak bir potansiyele sahiptir. Ancak, genç işsizliği ve eğitim kalitesi gibi konular, bu potansiyelin tam anlamıyla kullanılabilmesi için çözülmesi gereken önemli meselelerdir. Milli Eğitim Bakanlığı, genç nüfusun eğitim seviyesini yükseltmek için çeşitli reformlar ve projeler yürütmektedir.
Uzmanlar, Türkiye'nin demografik yapısının önümüzdeki yıllarda önemli değişikliklere uğrayacağını öngörmektedir. Yaşlı nüfusun artışı, doğurganlık oranlarının düşmesi ve ortalama yaşam süresinin uzaması, Türkiye'nin nüfus yapısını etkileyen başlıca faktörler arasında yer almaktadır. BM verilerine göre, 2050 yılına gelindiğinde Türkiye'nin nüfusunun 95 milyona ulaşması beklenirken, 65 yaş ve üzeri nüfusun oranının %20'yi aşacağı tahmin edilmektedir.
(Sema Yüksel Güngörmez)