Türkiye'de hayvancılık sektöründeki kriz gün geçtikçe daha görünür hale geliyor. Artan maliyetler, düşük gelirler ve sektörün sistematik sorunları nedeniyle üreticiler her geçen gün daha fazla sıkıntı yaşıyor. Son yapılan saha araştırmaları ise bu sorunların boyutlarını gözler önüne seriyor.
Piyasa verilerine göre, son bir yılda yem fiyatlarında yüzde 100'ün üzerinde artış yaşandı. Bununla birlikte, süt üreticilerinin satış fiyatları aynı oranda yükselmediği gibi, bazı durumlarda düşüş yaşandı. Küçük ölçekli üreticilerin yanı sıra büyük çiftlikler de maliyet baskısı altında eziliyor. Veterinerlik hizmetleri, ilaçlar ve hayvan bakım masraflarındaki artış, birçok çiftlik işletmesinin faaliyetlerini devam ettiremeyecek duruma gelmesine neden oluyor. Araştırma bulguları, sadece 2023 yılı içerisinde küçük ölçekli işletmelerin yaklaşık yüzde 20’sinin kapandığını ortaya koyuyor. Aynı dönemde, büyük çaplı işletmelerde de yüzde 7’lik küçülme olduğu belirtiliyor.
Kriz yalnızca üreticileri değil, tüketicileri de etkiliyor. Hayvansal gıda ürünlerinin fiyatlarındaki artış nedeniyle vatandaşlar kırmızı et ve süt ürünlerine ulaşmakta zorlanıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre kırmızı et tüketimindeki azalma yüzde 15’e ulaşmış durumda. Uzmanlar, bu durumun halk sağlığı üzerindeki yansımalarına dikkat çekerek protein kaybının uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Çözüm önerileri ise sınırlı. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sağlanan desteklerin yetersiz olduğu yönünde yorumlar yapılırken, üreticiler sektördeki acil finansman sorunlarının giderilmesini talep ediyor. Uzmanlar, yem ithalatına bağımlılığın azaltılması, yerel yem üretiminin artırılması ve adil bir fiyatlandırma mekanizmasının oluşturulması gerektiğini vurguluyor. Bununla birlikte hayvan sayısındaki azalmayı tersine çevirecek uzun vadeli politikaların uygulanmasının elzem olduğu belirtiliyor.
(Ramazan Gültaş)