Çocukların ve gençlerin okul yaşamındaki sosyalleşme süreçlerinde ortaya çıkan zorluklardan biri olan akran zorbalığı, uzun yıllardır ebeveynlerden öğretmenlere, psikologlardan eğitim bilimcilere kadar birçok kesimin üzerinde durduğu önemli bir sosyal problem olarak öne çıkıyor. Zorbalığın bireyler üzerinde olumsuz psikolojik ve akademik etkiler doğurması sebebiyle bu konuda çözüm önerileri geliştirmek giderek daha kritik hale geliyor. Bu çerçevede, son dönemlerde uygulamaya konulan Hedef Arkadaşlığı modeli, uzmanlarca etkili bir çözüm aracı olarak öne çıkarılıyor.
Türkiye'de yürütülen yeni bir araştırma, Hedef Arkadaşlığı modelinin öğrenciler arasında empatiyi güçlendirdiği ve zorbalık davranışlarını belirgin şekilde azalttığını ortaya koydu. Araştırmaya göre, bu model öncelikle çocuklar arasında sağlıklı arkadaşlık bağlarının kurulmasını teşvik ederek zorbanın kurban üzerindeki güç dengesizliğini minimize ediyor. Uzmanlar, akran ilişkilerinde sıkça gözlemlenen dışlama, alay etme ya da fiziksel zorbalık gibi davranışların, sağlıklı arkadaşlık ve takım çalışması becerileri kazandırılarak önüne geçilebileceğini belirtiyorlar.
Araştırma çalışması kapsamında farklı yaş gruplarından çok sayıda öğrenciyle görüşmeler yapıldı ve modelin uygulandığı okullarda zorbalık oranlarında dikkat çekici bir düşüş sağlandığı gözlemlendi. Katılımcılar arasında gerçekleştirilen anket sonuçları da bu bulguları destekler nitelikteydi; öğrenciler kendilerini daha güvende hissettiklerini ve sosyal bağlarının güçlendiğini ifade etti.
Bir diğer önemli bulgu ise Hedef Arkadaşlığı modelinin sadece zorbalığı azaltmakla kalmayıp, aynı zamanda öğrencilerin akademik başarı seviyelerini de yükselttiği yönünde oldu. Eğitimciler, pozitif bir sosyal çevrede öğrenim gören öğrencilerin sınıf içi performanslarının arttığını ve okulda geçirdikleri zamandan daha fazla keyif aldıklarını dile getirdi.
Uzmanlar, bu modelin başarısının temelinde empati, hoşgörü ve iletişim becerilerinin eğitim sürecine entegre edilmesinin yattığını ifade ediyor. Hedef Arkadaşlığı modeli ile merkezlenen programlarda, öğrencilerin birbirlerine karşı duyarlı olmaları teşvik ediliyor. Ayrıca grup projeleri, ekip etkinlikleri ve sosyal sorumluluk çalışmaları da okul ortamında dayanışma kültürünü pekiştirme amacına hizmet ediyor.
Hedef Arkadaşlığı modelini uygulayan okullardaki öğretmenler de bu eğitim yaklaşımından oldukça memnun. Modelin bireysel odaklı değil, topluluk bilincini güçlendiren bir yapıya sahip olduğunu vurgulayan eğitimciler, bunun uzun vadede daha kapsayıcı ve barışçıl bir nesil yetiştirilmesine katkı sağlayacağını düşünüyor.
Elde edilen bu başarılar yalnızca yerel sınırlarla kalmayarak modelin uluslararası platformlarda da tartışılmasına önayak oldu. Benzer çalışmalara imza atan farklı ülkelerle iş birliği yapılan projelerde, kültürel farklılıklar gözetilerek bu yaklaşımın diğer toplumlara adapte edilmesi hedefleniyor.
(Fatma Hatun Altıkardeş)