Son yıllarda yapılan kapsamlı araştırmalar, sigaranın yaygın kullanımının ardında yatan endişe verici gerçekleri bir kez daha gözler önüne seriyor. Türkiye genelinde yürütülen bir saha çalışmasına göre, her üç kişiden ikisi sigaraya başlama kararını çocukluk veya ergenlik döneminde alıyor. Bu sonuçlar, genç yaşlarda sigarayla tanışma oranlarının düşündüğümüzden çok daha yüksek olduğuna işaret ediyor.
Uzmanlar, yetkililer ve halk sağlığı savunucuları bu tabloyu endişe verici buluyor. Araştırmanın öncülüğünü yürüten ekip, bu durumun yalnızca bireysel sağlık üzerinde değil, aynı zamanda toplum genelinde uzun vadeli olumsuz etkiler yarattığını dile getiriyor. Yaşları 11 ila 18 arasında değişen deneklerle yapılan görüşmelere göre, sigaraya başlamada en önemli etkenlerden biri arkadaş çevresinden gelen baskı. Aile içindeki kullanımın normalleşmesi ve reklamların bilinçaltına bıraktığı izlenimler de bu süreci hızlandıran diğer faktörler arasında yer alıyor.
Sigara bağımlılığıyla mücadele hususunda bir diğer kritik noktaysa, deneyen her gencin düzenli kullanıcı haline dönüşme riski. Araştırma sonuçlarına göre, sigaraya erken yaşta başlayan bireylerde bağımlılık oranı, yetişkinlikte kullanmaya başlayanlara kıyasla iki kat daha yüksek. Nikotine alışmanın beyin üzerinde oluşturduğu kalıcı değişimler ve erken yaşlarda bağımlılık eşiklerinin düşüklüğü bu durumun nedenlerini ortaya koyuyor.
Bu çarpıcı veriler, yalnızca bireylerin farkındalığını artırmayı değil, aynı zamanda hükümet politikalarının yeniden şekillendirilmesini de gerektiriyor. Yetkililer, anne-babalar ve eğitimciler gençlerin sigarayla tanışmasını önlemek adına daha güçlü adımlar atmalı. Nitekim sigara, yalnızca bireysel tercihlerle sınırlı olmayan; toplumu ilgilendiren ciddi bir halk sağlığı sorunu olarak ele alınmalı.
(Ayşe Candan)