İklim krizi, son yıllarda tarımsal üretimin birçok alanında ciddi etkiler yaratırken, zeytincilik sektörü de bu durumdan nasibini aldı. Türkiye’nin önemli tarım ürünlerinden biri olan zeytinde üretim miktarında kayda değer bir düşüş yaşandığı belirtiliyor. Son yapılan araştırmalar ve uzman değerlendirmelerine göre, 2023 yılında zeytin üretimi bir önceki yıla oranla yüzde 25 azalmış durumda.
Uzmanlar, üretimdeki bu düşüşün en büyük sebeplerinden birinin iklim krizinin neden olduğu ekstrem hava olayları olduğunu ifade ediyor. Uzayıp şiddetlenen kuraklık, zeytin ağaçlarında yeterli su alımını engellerken, kış aylarında beklenen yağışların azalması ve ani don olayları gibi doğa olayları da zeytin hasadını olumsuz etkiliyor. Elde edilen veriler, özellikle Ege ve Akdeniz Bölgesi’ndeki üreticilerin zeytin rekoltesindeki düşüş nedeniyle ekonomik zorluklar yaşadığını gözler önüne seriyor.
Bir diğer önemli sorun ise sıcaklıkların olağan seviyenin üzerine çıkması. Zeytin ağacı, belirli bir sıcaklık aralığında yetişmeye uygun bir bitki olarak biliniyor. Ancak son yıllarda yaz sıcaklarının normalin üzerinde seyretmesi, üretim verimliliğini düşürerek tarım alanlarında ciddi sorunlara yol açmış durumda. Uzmanlar, iklim değişikliğinin etkileriyle birlikte dip dalga şeklinde gelen bu sorunların ilerleyen yıllarda daha büyük bir tehdit haline dönüşebileceğini belirtiyor.
Tarım sektöründe sürdürülebilirliği sağlamak adına alınan önlemleri artırmanın önemine vurgu yapan araştırmacılar, bilinçli su yönetimi ve daha dayanıklı tarımsal uygulamaların yaygınlaştırılması gerektiğini ifade ediyor. İlgili kamu kuruluşları ve yerel yönetimler tarafından yürütülen bazı projeler ise umut vaat etmekle birlikte, zeytincilik sektörünü tamamen koruyacak etkin adımların henüz yeterince yaygınlaşmadığı görülüyor.
Zeytincilik, Türkiye ekonomisi için stratejik öneme sahip olsa da ciddi risklerle karşı karşıya. Hem yurt içi piyasada hem de ihracatta önemli bir paya sahip olan zeytinyağı üretiminin düşmesi, ülke genelindeki gelir kayıplarını artırabilir. Zeytin üreticileri ise her geçen yıl daha da zorlaşan iklime uyum sağlayabilmek adına destek mekanizmalarının güçlendirilmesi ve daha fazla farkındalık oluşturulması gerektiğini dile getiriyor.
(Sema Yüksel Güngörmez)