Dünya genelinde birçok çocuk, iyot eksikliği nedeniyle fiziksel ve zihinsel gelişimlerinde ciddi sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Uzmanlar, özellikle gelişmekte olan ülkelerde yetersiz beslenmenin önemli bir parçası olan iyot eksikliğinin, toplum sağlığını tehdit ettiğini belirtiyor. Yapılan araştırmalar, yeterli iyot alımının büyüme, öğrenme ve bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi açısından hayati bir öneme sahip olduğunu ortaya koyuyor.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), dünya nüfusunun yaklaşık üçte birinin iyot eksikliği riski altında olduğunu bildiriyor. Bu eksiklik, en çok büyüme çağındaki çocukları etkiliyor. Stanford Üniversitesi tarafından yürütülen son bir araştırmaya göre, iyot eksikliği çeken çocuklarda dikkat eksikliği, öğrenme güçlüğü ve motor becerilerde yavaşlama gibi sorunlar daha yaygın görülüyor. Çalışma, iyot takviyesi yapılan çocukların akademik başarısında ve genel sağlık durumlarında belirgin bir iyileşme olduğunu da gözler önüne serdi.
İyot, tiroid hormonlarının üretimi için temel bir mineral. Bu hormonlar ise özellikle erken çocukluk döneminde beyin gelişimi ve genel metabolizma üzerinde doğrudan etkili. Türkiye’de yapılan ulusal bir sağlık çalışması, çocukların %15’inden fazlasının iyot eksikliği belirtileri taşıdığını ortaya koydu. Uzmanlar, bu durumun ilerleyen yıllarda hem bireysel hem de toplumsal olarak ciddi sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekiyor. İyot eksikliği tedavi edilmediğinde zeka geriliği, guatr hastalığı ve prenatal dönemde düşük gibi komplikasyonlara yol açabiliyor.
Bu sorunun çözümüne yönelik olarak halk sağlığı uzmanları, tuzların iyotlanması ve annelere farkındalık eğitimleri verilmesi gerektiğini vurguluyor. Dünya çapında uygulanan basit ama etkili yöntemlerden biri ise yemek tuzuna iyot eklemek. UNICEF’in verilerine göre, iyotlu tuz kullanımı dünya çapında iyot eksikliğini %68 oranında azaltmış durumda.
Uzmanlar, hamilelik döneminin de bu konuda büyük önem taşıdığının altını çiziyor. İyot alımı yeterli olmayan annelerde düşük yapma ve bebekte beyin hasarı riskinin arttığı belirtiliyor. Kadın doğum uzmanları ve pediatristlerin anne adaylarını düzenli kontrol etmeleri, iyot eksikliğine bağlı sağlık problemlerinin önüne geçilmesi açısından kritik bir duruma işaret ediyor.
(Ayşe Candan)