Son yıllarda park, oyun alanı ve spor tesislerinde sıklıkla tercih edilen kauçuk zeminler, güvenli ve estetik bir çözüm olarak biliniyor. Ancak yapılan araştırmalar, bu zeminlerin bazı sağlık ve çevre riskleri barındırabileceğini ortaya koyuyor. Bilim insanlarının gerçekleştirdiği güncel çalışmalar, kauçuk malzemede kullanılan kimyasal bileşenlerin dikkatle değerlendirilmesi gerektiğine işaret ediyor.
Çalışmalardan elde edilen sonuçlara göre, kauçuk zeminler üretim sırasında genellikle geri dönüştürülmüş lastiklerden elde ediliyor. Bu lastikler, ağır metaller, polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH) ve uçucu organik bileşikler (VOC) gibi sağlığa zararlı maddeler içerebiliyor. Özellikle sıcak havalarda bu zararlı bileşenlerin atmosfere karışma ihtimali artıyor ve iç ortam hava kalitesini olumsuz etkileyebiliyor.
Çocuklar ve sporcular gibi zeminle daha fazla temasta bulunan grupların uzun vadede bu kimyasallara maruz kalmasının sağlık problemlerine yol açabileceği uyarısı yapılıyor. Kimyasal maddelerin deri yoluyla emilimi ya da solunum yoluyla vücuda girişi, özellikle hassas gruplar için ciddi bir risk oluşturabilir. Ayrıca bu zeminlerin zamanla aşınmasıyla çevreye salınan mikroplastiklerin ekosistemler üzerinde de olumsuz etkiler yaratabileceği vurgulanmakta.
Bazı Avrupa ülkelerinde bu durum üzerine yeni düzenlemeler yapılmaya başlandı. Örneğin, kullanım alanlarında daha çevre dostu ve sağlık açısından güvenli alternatif materyaller tercih edilmesi gerektiği belirtiliyor. Türkiye’de ise bu konuda henüz yeterli farkındalığın oluşmadığı görülüyor. Uzmanlar, kauçuk zeminlerin olası zararlarını en aza indirgemek için daha sıkı denetimlerin yapılması ve alternatif ürünlerin yaygınlaştırılmasını öneriyor.
(Özkan Güngörmez)