Kiracılar ile ev sahipleri arasında yaşanan anlaşmazlıklar son dönemde hızla artarken, arabuluculuk sistemlerine başvuru talepleri rekor seviyeye ulaşıyor. Özellikle ekonomik dalgalanmaların etkisiyle kira bedellerinde yaşanan uyuşmazlıklar, her gün onlarca yeni dosyanın arabuluculuk bürolarına taşınmasına neden oluyor.
Adalet Bakanlığı'nın verilerine göre, son altı ayda kira anlaşmazlıkları için açılan arabuluculuk dosyalarının sayısı geçtiğimiz yıla oranla yüzde 40 artış gösterdi. Uzmanlar, bu tabloda ekonomik belirsizliklerin yanı sıra konut piyasasındaki dalgalanmaların ve kira artış taleplerinin doğrudan etkili olduğunu belirtiyor.
Kira düzenlemelerine getirilen yasal sınırlamaların ardından bazı ev sahiplerinin alternatif yöntemlere başvurduğu tespit edildi. Örneğin, kiralarda en fazla yüzde 25 artış sınırının uygulanması nedeniyle gayrimenkul sahiplerinin mevcut kiracılardan tahliye talep ederek daha yüksek getiri elde edebilmek adına yeni kiracılarla sözleşme yapma girişiminde bulunduğu ifade ediliyor. Bu gibi durumlar, kiracılar ve ev sahipleri arasındaki gerilimi tırmandırırken, yasal uyuşmazlıkların büyük bir kısmını arabuluculuk süreçlerine yönlendiriyor.
Bu yoğunluk, arabuluculuk sisteminin işleyişini de yeniden gözden geçirme gerekliliğini gündeme getiriyor. Türkiye Arabulucular Derneği Başkanı’nın verdiği bilgilere göre, şu anki altyapı günlük yığılmayı karşılamakta zorlanıyor ve süreçlerin daha hızlı işlemesi adına bazı düzenlemeler yapılması planlanıyor. Önerilen yenilikler arasında, daha fazla sayıda yetkilendirilmiş arabulucu görevlendirilmesi ve online platformların süreçlerde daha etkin kullanılması dikkat çekiyor.
İstanbul’da faaliyet gösteren bir arabuluculuk uzmanı ise tarafların çoğunlukla süreç sonucunda uzlaşmaya vardığını, ancak belirli davalarda anlaşmazlıkların yargıya taşındığını belirtiyor. Özellikle harç ödemeleri ve kira sözleşmelerindeki eksiklikler nedeniyle taraflar arasında ciddi anlaşmazlıklar yaşanabildiğinin altını çiziyor.
Uzman görüşlerine göre, kira uyuşmazlıklarının ekonomik bir sorun olmasının ötesinde toplumsal uzlaşı kültüründe eksiklikleri de gün yüzüne çıkarıyor. Tarafların uzlaşmaya sıcak bakması durumunda ise süreç her iki taraf için de olumlu sonuçlanabiliyor. Ancak mevcut tablo, birçok kiracı ve ev sahibinin sorunlarını çözmekte hukuki desteğe her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyduğunu ortaya koyuyor.
(Sema Yüksel Güngörmez)