Son dönemde tarımsal üretimde yaşanan maliyet artışları ve iklimsel değişikliklerin etkisiyle sebze fiyatlarında yükseliş gözlemleniyor.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) ve Türkiye Halciler Federasyonu (TÜRKHAL) verilerine göre, üretici fiyatlarındaki artış çiftçiye olumlu yansıdı. Ancak uzmanlar, tüketici fiyatlarının da yükselmesiyle pazar ve marketlerdeki dengenin korunması gerektiğini belirtiyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024 yılı Ocak-Şubat döneminde sebze üretici fiyatlarında ortalama %30-40 oranında bir artış yaşandı. Özellikle domates, biber, patlıcan, salatalık, soğan ve marul gibi ürünlerde fiyat artışları dikkat çekti.
Sebze fiyatlarındaki artışın en büyük nedenleri arasında sera üretim maliyetlerinin yükselmesi, girdi fiyatlarındaki artış ve iklimsel faktörler yer alıyor.
Üretici fiyatlarının yükselmesi, uzun süredir yüksek maliyetlerle mücadele eden çiftçilere nefes aldırdı. Ege ve Akdeniz Bölgesi’ndeki üreticiler, özellikle seracılık yapan çiftçilerin ısıtma, sulama ve gübre gibi temel girdilerde büyük harcamalar yaptığını ve artan fiyatların zararlarını bir nebze telafi ettiğini belirtiyor.
Üretici fiyatlarındaki yükseliş, doğrudan market ve pazar fiyatlarına da yansıdı. Uzmanlar, fiyat artışlarının tüketiciye daha dengeli şekilde yansıtılması gerektiğini vurgulayarak şunları söyledi: "Üretici kazanmaya başladı ancak tüketicinin de alım gücü gözetilmeli. Aracı maliyetleri ve lojistik giderleri fiyatlara eklenince tüketici fiyatları üreticiye oranla çok daha fazla artıyor."
Ekonomistler, sebze fiyatlarının yükselmesinin üreticiyi rahatlattığını ancak uzun vadede tüketici fiyatlarının kontrol altında tutulması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, kooperatifleşme ve doğrudan üreticiden tüketiciye satış modellerinin yaygınlaşması öneriliyor.
(Özkan Güngörmez)