Şeker hastalığı (diyabet), yüksek tansiyon (hipertansiyon) ve yüksek kolesterol, kalp-damar hastalıkları (KVH) için en önemli risk faktörlerindendir.
Bu kronik hastalıklar, kalp krizi, felç ve kalp yetmezliği gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Araştırma Bulguları:
Diyabet: Diyabet, kalp krizi ve felç riskini 2-4 kat artırır. Yüksek kan şekeri seviyeleri, damarlara zarar vererek ve kalp kasının işlevini bozarak KVH riskini artırır.
Hipertansiyon: Yüksek tansiyon, kalp kasının aşırı çalışmasına neden olarak kalp krizi ve felç riskini artırır. Ayrıca damarlara zarar vererek damar tıkanıklığı riskini de artırır.
Yüksek kolesterol: Kolesterol, kan damarlarında plak birikmesine yol açarak damar tıkanıklığı ve kalp krizi riskini artırır.
Risk Faktörlerinin Yönetimi:
Şeker hastalığı, hipertansiyon ve yüksek kolesterol gibi risk faktörlerini yönetmek, KVH riskini önemli ölçüde azaltabilir. Bu risk faktörlerinin yönetimi için şunlar yapılabilir:
Kan şekeri kontrolü: Diyabet hastaları, kan şekeri seviyelerini ilaç ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol altında tutmalıdır.
Tansiyon kontrolü: Hipertansiyon hastaları, tansiyon ilaçları ve yaşam tarzı değişiklikleri ile tansiyonlarını kontrol altında tutmalıdır.
Kolesterol kontrolü: Yüksek kolesterolü olan kişiler, kolesterol düşürücü ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kolesterol seviyelerini düşürmelidir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
Sağlıklı bir yaşam tarzı, KVH riskini azaltmada önemli rol oynar. Sağlıklı bir yaşam tarzı için şunlar yapılmalıdır:
--Sağlıklı beslenme: Meyve, sebze, tam tahıllar ve yağsız proteinler açısından zengin bir diyet uygulamak önemlidir. Doymuş yağ, trans yağ ve kolesterol alımını sınırlamak da önemlidir.
--Düzenli egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta şiddette veya 75 dakika yüksek şiddette aerobik egzersiz yapmak önemlidir.
--Sigarayı bırakmak: Sigara kullanımı KVH riskini önemli ölçüde artırır. Sigarayı bırakmak, KVH riskini azaltmanın en önemli yollarından biridir.
--Kilo kontrolü: Fazla kilolu veya obez olmak KVH riskini artırır. Kilo vermek veya kilonuzu korumak KVH riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
(Sercan Uslubaş)