Son yıllarda Türkiye’de düzenlenen kültürel etkinliklere katılım oranlarında belirgin bir azalma dikkati çekiyor. Uzmanlar, bu eğilimin arkasında çeşitli sosyo-ekonomik ve bireysel faktörlerin yer aldığını belirtiyor.
Kültürel etkinlikler; sanatsal gösteriler, konserler, tiyatro oyunları ve sergiler gibi etkinlikleri kapsıyor. Ancak, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı son verilere göre, bu aktivitelerle ilgilenen kişi sayısında önemli bir düşüş yaşandı. 2021 yılında %42 olan kültürel etkinliklere katılım oranı, 2023 yılı itibarıyla %35 seviyelerine geriledi.
Araştırmalar, bu düşüşün ekonomik nedenlerden kaynaklanabileceğini gösteriyor. Özellikle artan enflasyon ve yaşam maliyetlerinin yükselmesi, vatandaşların harcamalarını zorunlu ihtiyaçlarına yönlendirmelerine neden oluyor. Sanatsal ya da eğlence amaçlı etkinliklere ayrılan bütçe ise giderek daralıyor. Bunun yanı sıra, uzmanlar gençlerin dijital platformlarda daha fazla vakit geçirmesinin de yüz yüze katılımlı kültürel etkinliklere olan ilgiyi azalttığını vurguluyor.
Kültür ve sanat üzerine çalışmalar yürüten akademisyenler konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, “Kültürel etkinlikler toplumların sosyalleşmesi ve kültürel zenginliklerini sürdürmesi için büyük önem taşıyor. Ancak ekonomik sıkıntılar ve dijitalleşmenin hızlı ilerleyişi, bu alana olan ilgiyi azaltan iki önemli faktör olarak öne çıkıyor” ifadelerini kullandı.
Katılım oranlarındaki düşüşün yanında, kültürel etkinlik çeşitliliğinde de azalma gözlemleniyor. Daha önce farklı tema ve konseptlerde düzenlenen etkinliklerin yerine, maliyetlerin düşürülmesi amacıyla sınırlı sayıda organizasyon düzenleniyor. Bu durum, halkın ilgisini çekebilecek alternatiflerin azalmasına yol açıyor.
Konuya ilişkin bir çözüm önerisi getirmek isteyen yerel yönetimler, özellikle ücretsiz ya da düşük bütçeli kültürel etkinlikleri artırmayı hedefliyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden yapılan açıklamaya göre, bu yıl boyunca daha fazla sayıda ücretsiz açık hava konserleri ve halk festivalleri düzenlenmesi planlanıyor. Benzer şekilde, Kültür ve Turizm Bakanlığı da öğrencileri hedef alan ücretsiz tiyatro gösterimleri gibi projeler geliştirmeye devam ediyor.
(Ayşe Candan)