Yeni yürürlüğe giren vergi düzenlemeleri, orta gelir grubunda yer alan vatandaşların bütçelerini yeniden gözden geçirmesine neden oluyor. Uzmanlar ve ekonomistler, özellikle temel ihtiyaç kalemlerine yönelik artan vergilerin, bu kesimin harcama alışkanlıklarını önemli ölçüde değiştireceğini vurguluyor.
En son yapılan çalışmalardan biri, Gelir ve Harcama Politikaları Araştırma Enstitüsü tarafından yayımlandı. Araştırma, gelir dilimleri ve tüketim alışkanlıkları üzerinde yoğunlaşarak, yeni düzenlemelerin etkilerini analiz etti. Verilere göre, orta gelirli bir ailenin gıda, enerji ve ulaşım gibi temel harcamalarındaki vergi yükü son 12 ayda yüzde 18 oranında artmış durumda. Bu oran, yüksek gelir grubunda sadece yüzde 4 ile sınırlı kaldı.
Uzmanlar, özellikle enerji maliyetlerindeki artışın faturaları yukarı çektiğini belirtiyor. Doğalgaz ve elektrik faturalarına yansıyan ilave vergi kalemleri, aylık giderleri ciddi şekilde artırırken, bazı ailelerin birikim yapma kapasitelerinin tamamen ortadan kalktığı görülüyor. Ayrıca, ulaşım maliyetlerinin yükselmesi nedeniyle bireylerin özel araçlarını daha az kullandıkları ve toplu taşıma araçlarına yöneldikleri tespit edildi.
Ekonomistler, konuya dair yaptığı açıklamada, yeni düzenlemelerin özellikle orta gelir grubunu hedef almasının gelir adaletsizliğini derinleştirebileceğini öne sürdü. Dr. Karahan’a göre, vergi rejiminde artan yükün adil bir şekilde paylaştırılması gerekiyor. Aksi durumda, bu durumun sosyal sınıflar arasındaki uçurumun büyümesine neden olabileceği düşünülüyor.
Hükümet yetkilileri ise yapılan değişikliklerin ülke bütçesindeki açığın kapatılması için zorunlu olduğunu savunuyor. Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, bu düzenlemelerin gelir dengesini sağlamak ve kamu yatırımlarını finanse etmek için önemli bir adım olduğu belirtiliyor.
Orta gelir grubundaki bireylerin artan yaşam giderleri karşısında nasıl önlemler alacağı ise merak konusu. Yapılan anket çalışmaları, pek çok kişinin harcama kısıtlamasına gittiğini ve lüks tüketimden büyük ölçüde vazgeçtiğini ortaya koyuyor. Ancak temel ihtiyaçlardaki zorunlu artışlardan kaçınmanın mümkün olmaması, vatandaşları hem ekonomik hem de psikolojik açıdan zorluyor.
Yeni vergi düzenlemelerinin uzun vadede ne tür etkiler yaratacağına dair tartışmalar devam ederken, uzmanlar bu sürecin hükümet tarafından dikkatle yönetilmesi gerektiğini ifade ediyor. Özellikle orta sınıfın korunmasına yönelik ek önlemler alınmadığı takdirde, sosyal gerilimlerin yükselmesinden endişe ediliyor.
(Fatma Hatun Altıkardeş)