Özellikle kış aylarında yaşadığımız öksürük ve takip eden hastalıklarda antibiyotik önemli bir ilaç kalemidir. Antibiyotiklerle hızlıca iyileştiğimizi de gözlemleriz ayrıca. Ancak bu noktada dikkat etmemiz gereken bazı durumlar vardır; öncelikle antibiyotiğin kesinlikle doktor tarafından reçete edilmiş olması gerekir. Daha evvelki hastalık döneminden kalan, bir yakınımızın kullanıp şifa buldum diyerek verdiği yarım kutuyu kullanmak doğru değildir. Zaten antibiyotik yarım kalacak bir ilaç da değildir; antibiyotikler iyileşme gördüğümüz halde yine de devam edip tam dozunu bitirmemiz gereken ilaçlardır. Yani 2 noktaya dikkat etmeliyiz yetişkinler olarak; doktor tarafından reçete edilmesi ve ilaç dozu bitene kadar kullanılması. 

Peki ya bebekler için durum nasıl ilerlemeli? 

Çocuklarımız da enfeksiyonla mücadele ettiğinde korkusuzca ve sınırsızca, üst üste ve defalarca üstelik de bazı yetişkinlerin yaptığı hatayı uygulayıp; reçetesiz ve yarım bırakıp başlayıp antibiyotik kullanabilir miyiz? Tabii ki hayır ama ya kullanılırsa sonuçları neler olur? Bu konuda araştırma yapmış alan uzmanlarından Alerji ve Astım Derneği Üyesi Çocuk Alerji Uzmanı Dr. Gizem Atakul’un anne babalar için önemli bilgiler içeren açıklamasını sunuyorum sizlere: “Bebeklik döneminde hatta gebelikte maruz kullanılan antibiyotiklerin ilerleyen yaşlarda çocuklarda başta alerjik hastalıklar olmak üzere bağışıklık sisteminin yanıtlarını değiştirerek birçok hastalığın sebebi olabileceği tartışılıyor. Ne kadar çok ve ne kadar geniş etkiye sahip antibiyotik kullanılırsa zararlı etkileri de o kadar çok olmaktadır. Yeni bir çalışma, antibiyotiklere erken yaşlarda maruz kalmanın sindirim sistemindeki sağlıklı bakterileri öldürdüğünü bu nedenle de astım ve alerjiye neden olabileceğini gösteriyor. Günümüze kadar yapılan birçok çalışmada antibiyotiklerin alerji hastalıkların artmasındaki rolü araştırılmıştır. En son yapılan çalışmada erken çocukluk döneminde antibiyotik kullanımı ile ilerleyen yaşlarda astım ve alerji gelişimi için neden-sonuç ilişkisini gösteren en güçlü kanıtlar sunulmuştur. Bu çalışmanın sonucuna göre dikkat etmemiz gereken şey oldukça açık. Özellikle küçük çocuklarda mümkün olduğunca antibiyotik kullanmaktan kaçınmalıyız. Çünkü uzun vadede astım veya diğer alerjik hastalıkların gelişimi ve bu hastalıklardan kaynaklanan sorunlar için riskleri arttırmaktadır. Bağırsak mikrobiyatası olarak adlandırılan, bağırsağımızda yaşayan yararlı bakterilerin çeşitliliği ve sayısının birçok hastalığın gelişiminde önemli role sahip olduğunu biliyoruz. Ne yazık ki antibiyotikler o anda bizim için zararlı olan bakterileri öldürürken vücudumuzda bizim için yararlı olan bakterileri de öldürmektedir. Yararlı bakterilerin sayısının azalması, bağışıklık sistemimizin dış ortamda karşılaştığı maddelere verdiği yanıtları değiştirmektedir. Bu nedenle bozulmuş bir mikrobiyataya sahip birey aslında kendisi için zararlı olmayan polen, ev tozu gibi maddeleri tehdit olarak algılayıp bağışıklık yanıtı geliştirir. Bunun sonucunda da kişi artık polen ve ev tozuyla karşılaştığında alerjik yanıt verir böylece astım ve alerjik nezle gibi hastalıkların belirtileri başlar. Çocuk Alerji Uzmanı Gizem Atakul antibiyotiklerin alerjik hastalıklara nasıl neden olduğunu yapılan bir çalışmanın çarpıcı sonuçları ile anlatabileceğini bildirdi. Bu çalışmanın sonuçları şu şekilde: Farelerin bir kısmına 5 günlükken ağızdan antibiyotik, bir kısmına su veriliyor.  Fareler büyüdüğünde ev tozu ile karşılaştırılıyor. Antibiyotik verilmiş farelerin, su verilen farelerden farklı olarak alerjiye neden olan bağışıklık yanıtı verdiğini görüyorlar. Ancak erişkin dönemde antibiyotiğe maruz kalmış farelerin alerji yanıtı geliştirmediğini görüyorlar. Ancak gelecek nesil için durum aynı değil. Alerjik yanıt vermeyen bu farelerin yavruları, ev tozu akarlarına daha fazla tepki gösteriyor. Tıpkı bebeklik döneminde antibiyotik alan farelerin, alerjene su alanlara göre daha fazla tepki vermesi gibi. Bu çalışma bize antibiyotiklerin bağışıklık sistemimize ait yanıtları nasıl etkilediği hakkında önemli bilgiler veriyor. Görüyoruz ki, yalnızca erişkin dönemde değil aynı zamanda bebeklik dönemindeki mikrobiyatanın değişmesi alerjik hastalıkların gelişimini arttırmaktadır.”

Çocuklarımız bizim kıymetlilerimiz; onları korumak için her türlü fedakarlığı yaparız ve sağlıklarına kavuşmaları için çabalarız. Peki ya biz; çocuklarımıza sağlıklı bir şekilde bakabilmek, onların hayatlarında uzun yıllar yanlarında rehber olabilmek için kendimizi de ihmal etmemeliyiz.