Okulların açılmasıyla birlikte ağır sırt çantası taşımaya başlayan çocuklar ve gençler, zaman zaman yorgunluk ve ağrıdan şikayet edebiliyor. Bu da ailelerde kalıcı bir omurga hastalığı endişesi uyandırıyor. Böyle bir durumda nasıl yol izlenmeli, neler yapılmalı kaygısı taşıyor anne babalar. Ailelerin aklına gelen ilk hastalık da skolyoz oluyor. Omurga Cerrahisi Ünitesi Başkanı Prof. Dr. Emre Acaroğlu’nun verdiği bilgiler bence ailelerin aklında bulunması gereken önemli kurallar. 

Öncelikle skolyozun ne olduğunu bilmek gerek; Omurganın önden bakıldığında sağa ya da sola eğilmesine skolyoz adı verilmektedir. Çocuk ve ergenlerde görülen idiopatik skolyoz sık rastlanan bir durumdur. Tedavi gerektirmeyen küçük skolyozlar kız ve erkek çocuklarında eşit oranda görülürken, klinik olarak tedavi gerektiren skolyozların yaklaşık yüzde 85’i kız çocuklarında ortaya çıkmaktadır. Nedeni tam olarak bilinmeyen idiopatik skolyozun ilk bulguları, göğüs duvarı ve sırtta asimetri olarak kendini göstermekte ve aileler genellikle “Çocuğumuz eğri duruyor” söylemi ile doktora başvurmaktadır. 

Skolyoz tedavisinde erken teşhis büyük önem taşıyor, bunun için de en büyük görev ailelere düşüyor. Acaroğlu ailelere neler yapabileceklerini anlattı: “Ebeveynler skolyoz konusunda çocukları için belli kontrolleri yapabilir. Öncelikle anne babalar çocuklarının kalçasından 90 derece öne doğru eğilmesini sağlamalıdır. Eğilen çocuğun sırtına ufuk çizgisi gibi bakılmalıdır. Sağ ve sol kısımlar arasında tam simetri varsa, pratik olarak bu skolyoz değildir. Sağ ve sol taraf arasında var olan ciddi bir simetri ve iki taraf arasında 4-5 milimetreden fazla fark olması skolyoza işaret edebilir. Bu durumda ailelerin bir doktora başvurmasında ve çocuğa röntgen çekilmesinde fayda bulunmaktadır. Spor ya da egzersizin skolyozu önlediğine dair bir kanıt bulunmamaktadır. Bu yaygın kanı, özel skolyoz egzersizleri adı altında bir pazarlama yöntemi olarak kullanılmaktadır. Skolyozlu çocukların spor yapmasında bir sakınca bulunmamaktadır. Bu çocukların skolyozlarını düzeltmek için değil, forma girmeleri için spor yapmaları önerilmektedir. Çocuklar hangi sporu isterse yapabilir, buradaki tek istisna spor dalı olimpik düzeyde halter sporu olmaktadır. Skolyozu olan çocuklar, vücudu çok ciddi ağırlık altına sokan sporlar dışında bütün sporları yapabilirler. Eğri oturmak skolyoza neden olmaz.  Normal, sağlıklı bir çocuğun ya da erişkinin düzgün oturmadığı için omurgasının eğrileceğini gösteren bilimsel bir çalışma bulunmamaktadır. Böyle bir şey ancak çok ekstrem durumlarda; örneğin uzun süre aynı pozisyonda bağlı kalındığında ya da gövde felci olan kişilerde olabilmektedir. Bildiğimiz, en sık gördüğümüz ergen skolyozu ailevi bir hastalıktır, oturma pozisyonu ile ilgisi bulunmamaktadır.” 

Ve ailelerin en büyük endişelerinden biri olan ağır okul çantaları için de uzmanımız şunları söyledi: “Okul çantalarının skolyoza neden olduğu her yıl okullar açıldığında yinelenen bir tartışma konusudur. Skolyozun bir hastalık olduğu ve çanta taşıma gibi benzer durumlardan etkilenmeyeceği bilinmelidir. Çocuklar çanta taşırken çanta tarafına doğru eğilirler, ancak bu eğilme kesinlikle kalıcı değildir. Günümüze kadar skolyoz ile ilgili yapılan bilimsel çalışmaların hiçbirinde çantanın etken olduğuna dair bir veri ortaya konulmamıştır. Ancak bu çantaların tümüyle masum olduğunu göstermemektedir. Çanta çocuğun omurgasının şeklini bozmaz fakat ağırlığı arttıkça bel ve sırt ağrısına neden olur. Şöyle ki, vücut ağırlığının yüzde10’u kadar ağır bir çantayı taşıyan bir çocukta bel ağrısı olma olasılığı çanta ağırlığı yüzde 15-20 olan çocuklara göre belirgin oranda azalır. Bu sebeple ebeveynlerin çocuklarının çantalarının ağırlıklarını sık aralıklarla kontrol etmelerinde ve çocuklarını içindeki gereksiz ağırlıkların temizlenmesi için teşvik etmesinde fayda bulunmaktadır.”

Çocuklarımızın en yakınları olarak onları daima koruyup gözetmeli, sağlıklarında oluşan değişimleri dikkate almalıyız.