'İdarenin esasları' belirlendi

TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu bünyesindeki Yazım Komisyonu, yeni anayasada yer alacak ''İdarenin Esasları''nı belirledi.



 

Yeni anayasanın ''İdare'' bölümünü görüşmeye başlayan Komisyon, bölüm içinde yer alacak 3 maddeye şekil verdi. ''İdarenin Esasları'' maddesinde; idarenin kuruluş ve görevlerinin, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayalı olacağı benimsendi. BDP, ''yerinden yönetim'' yerine, ''demokratik yerinden yönetim'' ifadesinin kullanılmasını önerdi.

Madde içinde ''Kamu tüzel kişiliğinin, ancak kanunla veya kanunun açıkça verdiği yetkiye dayanılarak kurulacağı'' fıkra olarak benimsendi.

CHP ve MHP idari işlemlerde, AK Parti ve BDP ise ''idarenin her türlü faaliyetlerinde'' şeffaflık ve hesap verebilirliğin esas olacağını önerdi. AK Parti ve BDP, ''ayrımcılık yasağı'', ayrıca BDP, ''eşitlik ve katılımcılığın'' da fıkra içinde yer almasını istedi.

İdare, işlemlerinde gerekçe göstermek ve işlemlerine karşı başvurulacak kanun yollarını belirtmek zorunda olacak.

BDP ve CHP, maddeye, ''İdarenin organlarının oluşumunda cinsiyet eşitliği ilkesi esas alınır'' fıkrasının eklenmesini önerirken; CHP ve MHP ise ''Kanunda belirtilen zorunlu haller dışında, idarenin elindeki bilgi ve belgeler ilgili herkese açıktır'' fıkrasının eklenmesini istedi.

Komisyon, hak arama özgürlüğünü sınırlayacak nitelikte gizlilik kaydı konulamayacağı fıkrası üzerinde de uzlaşma sağlandı. AK Parti, temel hak ve özgürlüklerin sınırlanması sistematiğinin sorun için yeterli olacağı kanısını ifade etti.

Maddenin altına, ''Yerinden yönetim kavramı, idari yerinden yönetim olarak anlaşılmalıdır'' notu eklenirken, BDP bu gerekçe notuna katılmadı.

Yargı denetimi

''Yargı Denetimi'' başlıklı maddede, ''İdarenin hiçbir eylem ve işlemi yargı denetimi dışında bırakılamaz. Kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinde, bunlardan doğan uyuşmazlıkların milli veya milletlerarası tahkim yoluyla çözülmesi öngörülebilir. Milletlerarası tahkime, ancak yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıklar için gidilebilir'' metni üzerinde uzlaşmaya varıldı.

CHP, maddeye, ''Bireysel idari işlemlere karşı açılacak davalarda süre yazılı bildirim tarihini; düzenleyici işlemlere karşı açılacak davalara karşı süre düzenleyici idari işlemin usulüne uygun olarak yayımlanacağı ya da ilan edileceği tarihi izleyen günden itibaren işlemeye başlar'' fıkrasının konulmasını önerdi.