Afrika’daki teknoloji girişimlerinin global yükselişi

Dünya Bankası verilerine göre, Afrika’nın genç nüfusu, kıtanın girişimcilik potansiyelini artıran en önemli faktörlerden biri. Sahra Altı Afrika’da yaşayan nüfusun yaklaşık %60’ının 25 yaş altında olması, bölgede dijital teknolojilere yoğun bir ilgi duyulduğunu gösteriyor. Bu genç iş gücü, teknoloji geliştirme ve yenilikçi çözümleri benimseme konusunda oldukça hevesli.

Bir diğer önemli etken ise mobil teknolojinin yaygınlığı. GSMA tarafından yayınlanan 2023 tarihli bir rapora göre, Afrika’daki mobil bağlantı sayısı 1 milyarı aşmış durumda. Bu durum, girişimler için ideal bir altyapı sağlarken, fintech, sağlık teknolojileri, e-ticaret ve eğitim teknolojileri gibi alanlarda büyük bir potansiyele işaret ediyor. Örneğin, Nijeryalı bir fintech şirketi olan Flutterwave, çevrimiçi ödeme sistemleri konusunda yerel bir ihtiyacı karşılamak amacıyla kuruldu ancak kısa sürede uluslararası yatırımcıların ilgisini çekmeyi başardı. 2021’deki 170 milyon dolarlık yatırım turundan sonra şirketin değerlemesi 1 milyar doları aşarak “unicorn” statüsüne ulaştı.

Teknoloji odaklı kuluçka merkezlerinin ve hızlandırıcı programların artışı da bu büyümeyi destekleyen önemli unsurlardan biri. Cape Town, Lagos ve Nairobi gibi şehirler, sadece Afrika’nın değil, global ekosistemin de önemli teknoloji merkezleri haline gelmeye başladı. Yabancı yatırımcılar, özellikle bu şehirlerdeki yenilikçi girişimlere yoğun ilgi gösteriyor. Örneğin Google, Microsoft ve Facebook gibi devler, Afrika’daki genç yetenekleri ve start-up’ları desteklemek için çeşitli programlar başlatmış durumda.

Araştırma bulguları ayrıca, hükümetlerin bu dönüşümdeki rolünün de altını çiziyor. Kenya, “Silicon Savannah” olarak anılan teknoloji inovasyon bölgesiyle bölgesel liderliği üstlenirken, Ruanda ise Blockchain ve yapay zeka (AI) uygulamaları için gelişmiş bir ortam sunuyor. Hükümetlerin teknoloji dostu politikaları ve regülasyonları, girişimlerin hem yerel hem de küresel ölçekte büyümelerini kolaylaştırıyor.

Afrika’daki bu yükselişin en dikkat çekici yönlerinden biri de küresel yatırımların artışı. Partech’in 2022 tarihli raporuna göre, Afrika’daki teknoloji girişimleri 6 milyar doların üzerinde yatırım çekti. Bu rakam, sadece beş yıl önceye kıyasla dört kat artış anlamına geliyor. Özellikle ABD, Avrupa ve Asya merkezli yatırım fonları bu potansiyele kayıtsız kalmıyor. Ayrıca diasporada yaşayan Afrikalı profesyoneller de geri dönerek ya da uzaktan destek sağlayarak ekosistemin büyümesine katkıda bulunuyor.

(Sema Yüksel Güngörmez)