Alzheimer dünya genelinde artıyor

 Alzheimer hastalığı, genellikle yaşlılıkla ilişkilendirilen bir nörodejeneratif hastalık olup, hafıza kaybı, düşünsel işlevlerin zayıflaması ve kişilik değişiklikleri gibi belirtilerle kendini gösterir. 2024 itibariyle, dünya genelinde 55 milyondan fazla Alzheimer hastası bulunuyor. Bu sayı, özellikle yaşlanan nüfusla birlikte giderek artıyor. Alzheimer Derneği’ne göre, 2050 yılına gelindiğinde hastaların sayısının 150 milyona ulaşabileceği tahmin ediliyor.

Dünya genelinde Alzheimer hastalığının en fazla görüldüğü bölgeler arasında Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya yer alıyor. Ancak, gelişmekte olan ülkelerde de hastalığın yayılımı hızla artıyor. Bu durum, sadece yaşlanan nüfusla değil, aynı zamanda yaşam tarzı değişiklikleri ve çevresel faktörlerle de ilişkilendiriliyor.

   Alzheimer’ın artan görülme oranlarının başlıca nedeni, dünya genelinde ortalama yaşam süresinin uzaması. İnsanların daha uzun yaşaması, yaşa bağlı hastalıkların da artmasına neden oluyor. Özellikle gelişmiş ülkelerde, sağlık hizmetlerinin iyileşmesi ve yaşam standartlarının artmasıyla birlikte, yaşlı nüfus oranı hızla yükseliyor. DSÖ verilerine göre, 60 yaş ve üzeri bireylerin oranı, 2030 yılı itibariyle dünya nüfusunun üçte birini oluşturacak.

Yaşlılık, Alzheimer hastalığı için en büyük risk faktörlerinden biridir. Her ne kadar hastalığın tam nedeni bilinmese de, yaşlandıkça beyindeki sinir hücrelerinin hasar görmesi ve beyin fonksiyonlarının zayıflaması, Alzheimer riskini artıran unsurlar arasında yer alıyor. Ayrıca, yaşlanmayla birlikte beyin hücrelerinin yenilenme kapasitesinin azalması da hastalığın gelişimini hızlandıran bir diğer faktör.

   Alzheimer’ın yayılmasının bir başka nedeni, değişen yaşam tarzı ve çevresel faktörlerle ilişkilidir. Modern yaşamın getirdiği hareketsizlik, kötü beslenme alışkanlıkları, stres ve yetersiz uyku gibi etkenler, beyin sağlığını olumsuz etkiliyor. Bu faktörler, yalnızca Alzheimer değil, diğer nörolojik hastalıkların da görülme oranını artırıyor.

Uzmanlar, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz yapma ve zihinsel aktivitelerin Alzheimer’ın gelişiminde önemli bir koruyucu rol oynadığını belirtiyor. Beyin sağlığını güçlendiren besinler, antioksidanlar, omega-3 yağ asitleri ve D vitamini gibi takviyeler, Alzheimer riskini azaltabilir. Ancak, bu unsurlar tek başına hastalığın engellenmesi için yeterli olmayabilir.

   Genetik faktörler de Alzheimer’ın yayılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Ailede Alzheimer geçmişi bulunan bireylerde hastalığın gelişme riski daha yüksektir. Ancak, Alzheimer’ın genetik yatkınlık dışında çevresel etkenlere de duyarlı olduğu bilinmektedir. Bu, genetik yatkınlığı olan bireylerin bile çevresel faktörlere bağlı olarak hastalıktan korunabileceğini gösteriyor.

Son yıllarda Alzheimer’a karşı tedavi araştırmaları hız kazanmış durumda. Beyindeki amyloid plaklarının temizlenmesi, sinir hücrelerinin onarılması ve genetik müdahaleler gibi yenilikçi tedavi yöntemleri üzerine birçok çalışma yapılmaktadır. Ancak, şu ana kadar Alzheimer’ın kesin bir tedavisi bulunamamıştır. Bununla birlikte, erken tanı ve semptomları hafifletmeye yönelik tedaviler hastaların yaşam kalitesini artırabiliyor.

(Fatma Hatun Altıkardeş)