Antibiyotikler virüsler üzerinde etkili değildir

Antibiyotikler, bakterilerin neden olduğu enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılır. Penisilin gibi antibiyotikler, bakterilerin hücre duvarlarını hedef alarak onların çoğalmasını engeller veya doğrudan öldürür. Antibiyotikler, pnömoni, idrar yolu enfeksiyonları, streptokok boğaz ağrısı ve tüberküloz gibi bakteriyel enfeksiyonlarda etkilidir.

Virüsler, bakterilerden çok farklı yapıya ve işleyişe sahip mikroorganizmalardır. Virüslerin kendi hücre yapıları yoktur; konakçı hücrelerin içine girerek çoğalırlar. Antibiyotikler, bakteri hücre duvarlarını hedef alırken, virüslerin böyle bir yapısı olmadığından, antibiyotikler virüsler üzerinde etkisiz kalır.

Örnekler:

*Soğuk Algınlığı ve Grip: Soğuk algınlığı ve grip, virüslerin neden olduğu enfeksiyonlardır. Antibiyotikler, bu hastalıkların semptomlarını hafifletmez veya süresini kısaltmaz.

*COVID-19: SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu COVID-19 hastalığı da antibiyotiklerle tedavi edilemez. Bu hastalığın tedavisinde antiviral ilaçlar ve aşılar kullanılmaktadır.

Antibiyotiklerin viral enfeksiyonlar üzerindeki etkisizliğini ortaya koyan birçok bilimsel çalışma bulunmaktadır.

2016 yılında Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yapılan bir araştırma, soğuk algınlığı, grip ve diğer viral enfeksiyonların tedavisinde antibiyotiklerin etkisiz olduğunu ve bu ilaçların gereksiz kullanımının antibiyotik direncine yol açtığını göstermiştir.

2019 yılında CDC (Centers for Disease Control and Prevention) tarafından yayınlanan bir rapor, antibiyotiklerin %30'undan fazlasının yanlış kullanıldığını ve bu durumun antibiyotik direncine katkıda bulunduğunu belirtmiştir. Antibiyotik direnci, bakterilerin bu ilaçlara karşı dirençli hale gelmesi ve tedavi seçeneklerinin azalması anlamına gelir.

Antibiyotiklerin yanlış kullanımı, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde ciddi tehlikeler doğurur:

*Antibiyotik Direnci: Gereksiz antibiyotik kullanımı, bakterilerin direnç geliştirmesine neden olur. Bu, enfeksiyonların tedavisini zorlaştırır ve hastalıkların daha yaygın ve ölümcül hale gelmesine yol açabilir.

*Yan Etkiler: Antibiyotikler, mide bulantısı, ishal ve alerjik reaksiyonlar gibi yan etkilere neden olabilir. Gereksiz kullanımı bu yan etkileri artırır.

*Mikrobiyom Dengesi: Antibiyotikler, bağırsaklardaki faydalı bakterileri de öldürebilir, bu da sindirim sorunlarına ve bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açabilir.

Enfeksiyon hastalıkları uzmanı, antibiyotiklerin viral enfeksiyonlarda kullanılmasının tehlikelerini vurgulayarak, "Antibiyotikler, yalnızca bakteriyel enfeksiyonları tedavi eder. Viral enfeksiyonlarda kullanımı, antibiyotik direncinin artmasına ve tedavi seçeneklerimizin azalmasına yol açar. Soğuk algınlığı veya grip gibi viral hastalıklarda antibiyotik kullanmak, hem birey hem de toplum sağlığı için ciddi bir risktir" şeklinde açıklama yapmıştır.

Mikrobiyoloji uzmanı ise, "Antibiyotik direnci, global bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Yanlış ve gereksiz antibiyotik kullanımı bu sorunun en büyük nedenlerinden biridir. Hastalar ve sağlık çalışanları, antibiyotiklerin sadece bakteriyel enfeksiyonlar için kullanılması gerektiğinin bilincinde olmalıdır" demiştir.

(Fatma Hatun Altıkardeş)