Barajlarda doluluk oranı düştü

   Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün verilerinden derlenilen bilgilere göre, son beş yıl içinde Türkiye genelinde yağış miktarlarında %20'ye varan bir azalma olmuştur. Bu azalma, barajlardaki su seviyelerinin düşmesinin ana nedenlerinden biridir. İklim değişikliği, yağış düzenlerinde düzensizliklere ve uzun süreli kuraklık dönemlerine yol açmaktadır. Bu durum, barajların yeterince dolamamasına ve su rezervlerinin azalmasına neden olmaktadır.

Türkiye'nin nüfus artışı ve sanayileşme süreci, su talebini önemli ölçüde artırmıştır. Tarım, sanayi ve konutlardaki su tüketimi, barajlardaki su seviyelerini olumsuz etkilemektedir. Özellikle yaz aylarında artan tarımsal sulama ihtiyacı, barajlardaki su seviyelerini hızla düşürmektedir. Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü'nün raporlarına göre, tarımsal sulama, barajlardaki su tüketiminin %70'ini oluşturmaktadır.

Su yönetiminde yetersiz altyapı ve plansız su kullanımı, barajların etkin bir şekilde kullanılmasını engellemektedir. Su kaybı ve israfı, su kaynaklarının sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesini zorlaştırmaktadır. DSİ'nin 2023 raporunda, su kayıplarının %30 oranında olduğu belirtilmiştir. Bu kayıpların büyük bir kısmı, eski ve bakımsız su şebekelerinden kaynaklanmaktadır.

Araştırma Bulguları

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Araştırması:

İTÜ tarafından yapılan araştırmada, Türkiye'deki barajların doluluk oranlarının son beş yıl içinde oranında azaldığı tespit edilmiştir. Bu düşüş, özellikle İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde daha belirgindir.

Araştırma, iklim değişikliği ve su yönetimindeki eksikliklerin bu düşüşün ana sebepleri olduğunu ortaya koymuştur.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Su Kaynakları Araştırma Merkezi:

ODTÜ tarafından yapılan bir diğer araştırma, Türkiye genelinde baraj doluluk oranlarının %60'ın altına düştüğünü göstermektedir. Bu durum, tarım ve enerji üretimi başta olmak üzere birçok sektörü olumsuz etkilemektedir.

Araştırma, barajların doluluk oranlarının düşmesinin, hidroelektrik enerji üretiminde %20'lik bir azalmaya neden olduğunu ortaya koymuştur.

Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü:

Boğaziçi Üniversitesi tarafından yapılan araştırmada, baraj doluluk oranlarının düşmesinin su temini üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırma, büyük şehirlerde su kesintilerinin artabileceğini ve su fiyatlarının yükselebileceğini göstermektedir.

Ayrıca, araştırma, su tasarrufu ve verimli su kullanımı konusunda bilinçlendirme çalışmalarının artırılması gerektiğini vurgulamaktadır.

Baraj Doluluk Oranlarının Düşüşünün Etkileri

Tarım: Barajlardaki su seviyelerinin düşmesi, tarımsal sulama imkânlarını kısıtlamakta ve rekoltede düşüşlere neden olmaktadır. Bu durum, çiftçilerin gelirlerini olumsuz etkileyebilir ve gıda fiyatlarının artmasına yol açabilir.

Enerji Üretimi: Hidroelektrik santraller, barajlardaki su seviyelerinin düşmesinden doğrudan etkilenmektedir. Su seviyelerinin düşmesi, enerji üretim kapasitesini azaltmakta ve enerji arzında sıkıntılara yol açmaktadır.

İçme Suyu Temini: Büyük şehirlerde içme suyu temini, barajlardaki su seviyelerinin düşmesi nedeniyle risk altına girmektedir. Su kesintileri ve su fiyatlarında artışlar yaşanabilir.

(Dilvin Altıkardeş)