Bilim nesli tükenen hayvanları vahşi doğaya geri getiriyor 

 Bu heyecan verici girişim, "yeniden vahşileştirme" olarak bilinir ve biyoçeşitliliği korumak ve bozulmuş ekosistemleri restore etmek için önemli bir araçtır.

Yeniden Vahşileştirmenin Faydaları:

*Biyoçeşitliliği Koruma: Nesli tükenmiş veya tükenmekte olan hayvan türlerini kurtarmak, biyoçeşitliliği korumaya ve ekosistemlerin dengesini sağlamaya yardımcı olur.

*Ekosistemleri Restore Etme: Birçok hayvan türü, tohum yayma, böcek popülasyonlarını kontrol etme ve besin zincirini dengeleme gibi önemli ekolojik işlevler görür. Bu türlerin yok olması, ekosistemlerde dengesizliklere ve işlev bozukluğuna yol açabilir. Yeniden vahşileştirme, bu dengesizlikleri düzeltmeye ve ekosistemlerin işlevlerini geri kazanmasına yardımcı olabilir.

*Turizm ve Ekonomi: Nadir ve nesli tükenmekte olan hayvan türlerinin varlığı, ekoturizm ve yerel ekonomi için önemli bir çekicilik kaynağı olabilir.

Yeniden Vahşileştirmenin Zorlukları:

--Karmaşık ve Pahalı: Yeniden vahşileştirme programları, hayvanların yetiştirilmesi, eğitilmesi ve vahşi doğaya salınması için gerekli altyapının kurulması gibi oldukça karmaşık ve pahalı girişimlerdir.

--Başarı Garantisi Yok: Her yeniden vahşileştirme programı başarılı olmayabilir. Bazı hayvanlar vahşi doğaya uyum sağlayamayabilir veya avcılar veya hastalıklar gibi tehditlere karşı savunmasız kalabilir.

--Etik Kaygılar: Bazı bilim insanları ve etikçiler, nesli tükenmiş hayvan türlerinin vahşi doğaya geri döndürülmesinin, doğal seleksiyon ve evrim sürecine müdahale olabileceği konusunda endişelerini dile getirmektedir.

Yeniden Vahşileştirmenin Yöntemleri:

--Esaret yetiştirme: Bu yöntemde, nesli tükenmekte olan veya yok olmuş türlerin bireyleri esaret ortamında yetiştirilir ve daha sonra vahşi doğaya salınır. Esaret yetiştirme programları, türün genetik çeşitliliğini korumaya ve vahşi doğaya uyum sağlayabilecek sağlıklı bireyler yetiştirmeye yardımcı olur.

--Klonlama: Klonlama, bir organizmanın çekirdeğinden DNA'nın çıkarılarak başka bir yumurtaya yerleştirilmesi ve bu yumurtanın embriyo haline getirilmesi işlemidir. Bu yöntem, nesli tükenmiş türlerin klonlanması için kullanılabilir ve türün yok olmasını önleyebilir.

--Genetik mühendisliği: Genetik mühendisliği, bir organizmanın genlerinin değiştirilmesi işlemidir. Bu yöntem, nesli tükenmiş türlerin DNA'sını restore etmek veya onları belirli hastalıklara veya çevresel koşullara karşı dirençli hale getirmek için kullanılabilir.

Yeniden Vahşileştirmeye Örnekler:

*Kara Ayı: 20. yüzyılın başlarında Türkiye'de nesli tükenen kara ayılar, 2011 yılında yeniden vahşileştirme programı ile Kazdağları'na geri döndürülmüştür.

*Moğol Gazelyası: 1960'larda sadece 100 birey kalan Moğol gazelyası, yoğun koruma çalışmaları ve yeniden vahşileştirme programları sayesinde 2000'li yıllarda sayıları 50.000'e kadar yükselmiştir.

*Avustralya Yaban Domuzu: Avustralya'ya Avrupa'dan getirilen ve doğal ekosisteme zarar veren yaban domuzları, 1980'lerde yeniden vahşileştirme programı ile Yeni Zelanda'ya taşınmıştır.

*Przewalski atı: Bu at türü 20. yüzyılın başında vahşi doğada yok olmuştur. Esaret yetiştirme programları sayesinde, Przewalski atı 1990'larda Moğolistan'daki doğal yaşam alanlarına yeniden salınmıştır.

*Yeni Zelanda Papağanı: Yeni Zelanda'ya özgü bir papağan türü olan kakapo, 1990'larda sadece 50 bireye kadar düştü. Yoğun bir koruma programı sayesinde kakapo popülasyonu 200'den fazla bireye yükseldi.

(Özkan Güngörmez)