Çocuklarda gece korkuları kabus mu, uyku terörü mü?

Kabuslar, çocuklarda yaygın olarak görülen, genellikle REM uykusu sırasında yaşanan korkulu rüyalardır. Çocuk, kabus gördüğünde uyanır ve rüyasını çoğunlukla hatırlayabilir. Özellikle 3-6 yaş arasında daha sık görülen kabuslar, korku, kaygı veya stresin bir yansıması olabilir.

Uyku terörü ise derin uyku evresinde, yani REM dışı uykuda meydana gelir ve kabuslardan farklı olarak çocuk bu durumdan habersizdir. Uyku terörü yaşayan çocuklar gecenin ortasında aniden çığlık atabilir, terleyebilir, hatta yataktan kalkabilirler. Ancak sabah uyandıklarında yaşadıklarını hatırlamazlar. Uyku terörü özellikle 3-7 yaş arasındaki çocuklarda sık görülmektedir. Uzmanlar, uyku terörünün, çocuğun merkezi sinir sisteminin gelişmekte olmasından kaynaklanan bir durum olduğunu belirtiyor.

Araştırmalar, çocuklarda gece korkularını artıran faktörler arasında ailevi stres, düzensiz uyku alışkanlıkları, travmatik deneyimler ve duygusal değişimler olduğunu gösteriyor. Birçok çalışma, özellikle uyku terörü yaşayan çocukların aile geçmişinde de uyku bozukluklarının olabileceğine dikkat çekiyor. Aynı zamanda uyku kalitesini olumsuz etkileyen aşırı uyarıcı etkenler (örneğin yatmadan önce ekran kullanımı veya ağır fiziksel aktiviteler) çocuklarda gece korkularının tetiklenmesine neden olabiliyor.

Bir araştırmada, uyku terörünün, çocukların uyku yapısını ve beyin gelişimini etkileyebileceği tespit edilmiştir. Uyku uzmanı tarafından yapılan açıklamada; “Uyku terörü, çocuğun derin uyku evresindeki ani uyanmaları ile karakterizedir ve merkezi sinir sisteminin olgunlaşmamış yapısı nedeniyle gelişir. Çocuğun sinir sistemi olgunlaştıkça, uyku terörü genellikle azalır ve yok olur” ifadeleri yer aldı.

Çocuklarda gece korkularını yönetmek için uyku düzenine ve sakinleştirici bir yatak odası ortamına dikkat edilmelidir. 

Bunun yanında, uyku terörünün tekrarlaması durumunda ebeveynlerin çocuklarını uyandırmaya çalışmamaları önerilir. Zira uyku terörü sırasında çocuk uyanmaz ve ebeveynlerinin müdahalesi onu daha fazla korkutabilir. 

Gece korkuları bazı durumlarda normal gelişim süreçleri olarak kabul edilse de, bu korkuların sık sık tekrarlanması veya çocuğun günlük hayatını etkilemesi durumunda profesyonel destek almak gerekebilir. Psikoterapistler ve uyku uzmanları, özellikle uyku terörü vakalarında bilişsel-davranışçı terapi ve rahatlama teknikleri öneriyor. Ayrıca, çocuğun stres seviyesini azaltmak için aile içindeki duygusal desteğin artırılması da faydalı olabilir.

(Dilvin Altıkardeş)