Çocuklukta Kazanılan Davranışlar Zamanla Kişiliğe Dönüşüyor

Yapılan bir araştırma, erken dönemlerde öğrenilen davranışların yetişkinlikte bireyin yaşam tarzını ve kişiliğini önemli ölçüde şekillendirdiğini gösteriyor. Psikoloji alanında öne çıkan bu bulgulardan biri, alışkanlıkların beyinde sinirsel yollar oluşturması ve sık tekrarlarla pekişmesi sonucu, davranışların adeta otomatik hale geldiğini vurguluyor. Özellikle aile ortamında model alınan davranışların çocuk üzerinde güçlü etkiler oluşturduğu saptanmıştır. Örneğin, bir çocuğun empati geliştirmesi, paylaşımcı olması ya da sorumluluk sahibi bir birey haline gelmesi, ebeveynlerin ve çevresindekilerin tutumlarıyla doğrudan ilişkilendiriliyor.

Bununla birlikte uzmanlar, olumlu alışkanlıkların küçük yaşlardan itibaren teşvik edilmesinin önemini sıklıkla vurguluyor. Çocuklarına doğru davranışları aşılamayı hedefleyen ailelerin, ödül ve takdir mekanizmaları sayesinde bu davranışları pekiştirdiği belirtiliyor. Aksi halde, olumsuz ya da zararlı alışkanlıkların kişilik üzerinde yer edinme riski de aynı düzeyde artıyor.

Araştırmacıların dikkat çektiği bir başka nokta ise çocukluk döneminde edinilen alışkanlıkların nasıl kalıcı hale geldiğiyle ilgilidir. Uzun süreli gözlemlere dayalı bir çalışmada, düzenli olarak tekrar edilen ve duygusal bağ kurularak içselleştirilen davranışların sinir sisteminde güçlü bir bağlantı kurduğu ortaya konuldu. Bu durum, örneğin küçük yaşta düzenli kitap okuma alışkanlığı edinen bir çocuğun ilerleyen yaşlarda daha başarılı ve analitik düşünme yeteneğine sahip olduğunu göstermektedir.

Bu bağlamda uzmanlar, ailelere ve eğitimcilere düşen rolün büyüklüğünü bir kez daha hatırlatıyor. Çocukluk döneminin geri döndürülemez bir süreç olduğunu vurgulayan bulgular ışığında, kaliteli ve olumlu davranış eğitimlerinin yarattığı etkiye dikkat çekiliyor. Geleceğin yetişkinleri olan çocukların doğru alışkanlıklar kazanmalarının, sadece bireysel değil toplumsal düzeyde de olumlu sonuçlara yol açacağı ifade ediliyor.

(Fatma Hatun Altıkardeş)