Dezenflasyon sürecindeyiz, enflasyon düşüyor

Dezenflasyon, bir ekonomide enflasyon oranlarının düşme eğiliminde olduğu, ancak enflasyonun tamamen yok olmadığı bir süreçtir. Bu durum, genellikle yüksek enflasyon dönemlerinin ardından gelen bir iyileşme aşamasını ifade eder. Türkiye, son yıllarda yaşadığı yüksek enflasyon oranlarının ardından dezenflasyon sürecine girmiş durumda. Yüksek enflasyon, fiyat artışlarının hızla yükseldiği dönemler olarak tanımlanır ve ekonomide birçok olumsuz etkiye yol açabilir. Ancak dezenflasyon, bu durumu tersine çeviren bir geçiş dönemidir ve enflasyon oranlarının azalmasını sağlar.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024 yılının son çeyreğinde yıllık enflasyon oranı, önceki yıllara göre belirgin bir düşüş yaşadı. 2023 yılının son çeyreğinde enflasyon oranı %64,2 iken, 2024 yılı sonunda bu oran %42,3'e geriledi. Enflasyonun bu şekilde düşmesi, ekonomideki denetimlerin ve alınan tedbirlerin etkili olduğunu gösteriyor. Ekonomistler, enflasyonun düşmesinin birincil sebeplerinin, hükümetin uyguladığı sıkı para politikaları ve maliye politikaları olduğunu belirtiyor.

Enflasyonun düşmesinde etkili olan birkaç faktör bulunuyor. Bunlar arasında, özellikle gıda fiyatlarındaki düşüş, döviz kurlarındaki stabilizasyon, enerji maliyetlerindeki düşüş ve hükümetin faiz oranlarına ilişkin aldığı kararlar ön plana çıkıyor.

   Gıda ürünleri, enflasyonun temel bileşenlerinden biridir. Türkiye'de 2024 yılı boyunca tarım sektörüne yönelik teşvikler ve gıda fiyatlarını dengeleme amaçlı yapılan müdahaleler, gıda fiyatlarının düşmesini sağladı. Özellikle tarım desteklerinin artması, üretim maliyetlerini aşağı çekerek, tüketici fiyatlarının artmasını engelledi.

   Döviz kuru, enflasyon üzerinde doğrudan etkili olan önemli bir faktördür. 2024 yılında döviz kuru daha stabil bir seviyeye gelirken, Türkiye'nin ihracat performansı da artırıldı. Türkiye, özellikle dış ticaretini artırarak döviz gelirlerini yükseltmeyi başardı. Bu, yerli paranın değer kaybını sınırlayarak, ithalat maliyetlerinin artmasının önüne geçti.

   Dünya genelinde enerji fiyatlarının düşüş göstermesi, Türkiye’de de enerji maliyetlerinin azalmasına yol açtı. Enerji fiyatlarındaki düşüş, hem üretim maliyetlerinin düşmesine hem de tüketici fiyatlarının gerilemesine neden oldu. Özellikle doğalgaz ve elektrik fiyatlarındaki düzenlemeler, sanayi üretimini olumlu yönde etkileyerek enflasyonun kontrol altına alınmasına yardımcı oldu.

   Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) faiz oranlarına ilişkin aldığı kararlar, enflasyonla mücadelede önemli bir rol oynadı. 2024 yılı boyunca faiz oranları, enflasyonla mücadele için belirli bir dengeye oturtularak, fiyat artışlarının yavaşlatılmasına katkı sağladı. TCMB'nin sıkı para politikaları, yatırımcıların enflasyon beklentilerini dengelemesine yardımcı oldu.

Ekonomistlere göre, enflasyonun düşüşü, Türkiye ekonomisi açısından önemli bir dönüm noktası. Ancak bu sürecin sürdürülebilir olması için bazı yapısal reformların devam etmesi gerektiği vurgulanıyor. Özellikle üretim kapasitesinin artırılması, verimlilik artışı ve dış ticaretin daha verimli hale gelmesi, enflasyonun daha da düşmesini sağlayabilir.

Enflasyonun düşmesi, tüketici için de birçok avantaj sağlıyor. Fiyat artışlarının yavaşlaması, hanelerin harcama gücünü artırıyor. Tüketici fiyatlarının stabil hale gelmesi, vatandaşın gelirinin daha verimli bir şekilde harcanmasına olanak tanıyor. Ayrıca, düşük enflasyon oranları, faiz oranlarının stabil kalmasına ve kredi maliyetlerinin düşmesine de yardımcı oluyor. Bu durum, yatırımların ve tüketici harcamalarının artmasını sağlayarak ekonomik büyümeye katkı sağlıyor.

(Ramazan Gültaş)