Dijital Tehlike Giderek Büyüyor

  Günümüzde milyonlarca insan, haberleri ve güncel gelişmeleri sosyal medya üzerinden takip ediyor. Ancak, yapılan araştırmalar, sosyal medyada dolaşan bilgilerin büyük bir kısmının doğruluğunun şüpheli olduğunu gösteriyor. Yalan haberler, çarpıtılmış içerikler ve manipülatif paylaşımlar, bireylerin yanıltılmasına neden oluyor. Uzmanlara göre, bilgi kirliliği halk sağlığını, ekonomik dengeleri ve toplumsal güveni tehdit eden en büyük unsurlardan biri haline geldi.

Bilgi kirliliğinin en çok kriz anlarında ortaya çıktığını belirten araştırmacılar, sosyal medya platformlarında dezenformasyonun nasıl yayıldığını şu sözlerle açıklıyor: "Doğal afetler, pandemi veya siyasi gelişmeler gibi kriz dönemlerinde insanlar, bilgiye hızlı bir şekilde ulaşmak istiyor. Ancak bu süreçte doğruluğu teyit edilmemiş haberler de hızla yayılıyor. Birçok kişi, gördüğü bilgiyi sorgulamadan paylaşıyor ve bu da kaos ortamına neden olabiliyor."

Son olarak Kahramanmaraş merkezli depremler sırasında sosyal medyada hızla yayılan yanıltıcı bilgiler, yardım çalışmalarını zorlaştırmış ve halk arasında panik havası yaratmıştı. Benzer şekilde, COVID-19 pandemisi sırasında sosyal medyada yayılan yanlış sağlık bilgileri, aşı karşıtlığının artmasına neden olmuştu.

Bilgi kirliliğinin yayılmasını hızlandıran en büyük faktörlerden biri, sosyal medya platformlarının algoritmaları. Araştırmacılar, bu algoritmaların nasıl çalıştığını şöyle açıklıyor: "Sosyal medya platformları, kullanıcıların en çok ilgisini çeken içerikleri öne çıkarıyor. Ancak, insanlar genellikle sansasyonel ve dikkat çekici haberlere daha fazla ilgi gösterdiği için yanıltıcı bilgiler hızla yayılabiliyor. Ayrıca, bot hesaplar ve sahte profiller, dezenformasyonu sistematik hale getirerek bilgi kirliliğini artırıyor."

Özellikle seçim dönemlerinde sosyal medya üzerinde organize şekilde yayılan yanlış bilgiler, seçmenleri etkileyerek demokratik süreçlere zarar verebiliyor. Geçtiğimiz yıllarda yapılan seçimlerde, birçok ülkede sosyal medyada sahte haber kampanyalarının yürütüldüğü ortaya çıktı.

Öte yandan, ekonomide de yanlış haberlerin ciddi sonuçları olabiliyor. Finansal spekülasyonlar ve yanlış yatırım tavsiyeleri, piyasalarda dalgalanmalara neden olabiliyor. Borsa uzmanları, sosyal medya üzerinden yayılan manipülatif içeriklerin yatırımcıları yanlış yönlendirdiğini ve büyük kayıplara neden olabileceğini belirtiyor. Ayrıca, birçok ülke bilgi kirliliği ile mücadele için yeni düzenlemeler getiriyor. Avrupa Birliği, dezenformasyonla mücadele kapsamında sosyal medya platformlarının içerik denetimini artırmasını zorunlu hale getirirken, Türkiye’de de dezenformasyonla mücadeleye yönelik yasal düzenlemeler gündemde.

(Ramazan Gültaş)