Fıtık, bağırsakların kangren olmasına bile sebep olabilir

Fıtık, karın içi organların karın duvarındaki bir açıklıktan dışarı çıkması durumudur. Bu açıklık, genellikle doğuştan gelen bir zayıflıktan ya da zamanla karın kaslarının zayıflamasından kaynaklanır. Fıtık en sık kasık bölgesinde (inguinal fıtık), göbek çevresinde (umbilikal fıtık) veya ameliyat izlerinde (insizyonel fıtık) meydana gelir. Başlangıçta belirti vermeyen fıtıklar, zamanla ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı gibi semptomlara neden olabilir.

Fıtıklar, özellikle bağırsakları içeriyorsa, bağırsak tıkanmasına ve kangren oluşumuna neden olabilir. Fıtığın neden olduğu en ciddi komplikasyonlardan biri, "boğulmuş fıtık" olarak adlandırılan durumdur. Boğulmuş fıtıkta, fıtık kesesi içindeki bağırsaklar sıkışır ve bu bölgeye kan akışı azalır. Kan akışı tamamen kesildiğinde, bağırsak dokusu ölmeye başlar ve kangren gelişir. Bu durum tedavi edilmezse, yaşamı tehdit eden enfeksiyonlara ve bağırsak perforasyonuna (yırtılmasına) yol açabilir.

   Fıtık ve komplikasyonları üzerine yapılan büyük bir çalışmada, özellikle kasık fıtığı olan hastaların yaklaşık %5'inin bağırsak sıkışması nedeniyle acil ameliyata ihtiyaç duyduğu belirtilmiştir. Bu çalışmaya göre, uzun süre tedavi edilmeyen fıtıklarda kangren gelişme riski ciddi oranda artmaktadır. Bağırsakların sıkışması sonucu kangren oluşumu, genellikle acil cerrahi müdahale gerektirir ve tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir.

  2020 yılında yapılan bir araştırma, acil servislere başvuran fıtık hastalarının 'unun bağırsak tıkanması veya kangren riski nedeniyle ameliyat edildiğini ortaya koymuştur. Bu araştırma, özellikle ileri yaşta olan ve kronik hastalıkları bulunan bireylerde fıtığın komplikasyon riskinin daha yüksek olduğunu vurgulamaktadır. Çalışmaya göre, erken teşhis ve cerrahi müdahale, bağırsakların kangren olma riskini önemli ölçüde azaltmaktadır.

  Türkiye'de yapılan klinik çalışmalarda, kasık fıtığı ve göbek fıtığı olan hastaların %7'sinde boğulmuş fıtık geliştiği ve bu hastaların önemli bir kısmında bağırsak tıkanıklığı gözlendiği rapor edilmiştir. Çalışmada, bağırsak tıkanıklığı olan hastaların %3'ünde kangren geliştiği belirtilmiştir. Bu durumun özellikle ileri evre fıtıklarda ve tedavi edilmemiş vakalarda görüldüğü vurgulanmıştır.

Fıtığın hangi tür olduğu, komplikasyon riskini belirleyen faktörlerden biridir:

--Kasık Fıtığı (Inguinal Herni): En sık görülen fıtık türüdür ve erkeklerde daha yaygındır. Bağırsakların sıkışarak boğulma riski bu türde yüksektir.

--Göbek Fıtığı (Umbilikal Herni): Genellikle doğuştan gelen zayıflıklardan kaynaklanır. Tedavi edilmediğinde bağırsak tıkanmasına ve kangrene yol açabilir.

--İnsizyonel Fıtık: Ameliyat sonrası karın duvarındaki kesiklerden meydana gelir. Özellikle bu fıtık türünde, bağırsakların boğulma riski diğerlerine göre daha yüksektir.

(Özkan Güngörmez)