Gece geç uyuyanlarda tip 2 diyabet riski daha yüksek

Tip 2 diyabet, insülin direnci nedeniyle vücudun kan şekerini kontrol edememesi durumunda ortaya çıkar. Vücut, insüline doğru tepki veremez ve bu durum, zamanla kan şekeri seviyelerinin yükselmesine yol açar. Uyku düzeni ve vücut ritmi, bu metabolik süreçte kritik bir rol oynar. Gece geç yatmak, biyolojik saati bozar ve vücudun metabolik fonksiyonlarını olumsuz etkiler. Özellikle gece geç saatlerde yemek yemek, kan şekerini ve insülin seviyelerini düzensizleştirerek diyabet riskini artırır.

   Harvard Üniversitesi'nde yapılan bir çalışmada, gece geç uyuyan bireylerin insülin direncine daha yatkın oldukları ve dolayısıyla tip 2 diyabete yakalanma risklerinin arttığı tespit edilmiştir. Bu çalışma, 2.000’den fazla katılımcı üzerinde yapılan uzun süreli bir araştırmaya dayanmakta olup, gece geç yatan bireylerin kan şekerinde ciddi düzensizlikler yaşadığı ve insülin direncinin daha belirgin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Araştırmaya katılan gece kuşu olarak adlandırılan bireylerin, sabah erken kalkanlara kıyasla %30 daha yüksek insülin direnci geliştirme olasılığı taşıdığı bulunmuştur. Özellikle, gece geç saatlerde yüksek kalorili ve karbonhidrat ağırlıklı besinler tüketenlerde bu risk daha fazladır.

   Güney Kore’de yapılan bir diğer araştırma, gece geç uyuyanların metabolik sendrom geliştirme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Metabolik sendrom, tip 2 diyabet, kalp hastalıkları ve obezite gibi sağlık sorunlarının öncüsüdür.

Gece geç yatan bireylerin daha fazla kilo aldıkları ve bu durumun da kan şekeri dengesizliklerine yol açarak diyabet riskini artırdığı gözlemlenmiştir. Özellikle uyku süresinin az olduğu durumlarda bu riskin daha da arttığı belirtilmiştir. Çalışmada, gece geç uyuma alışkanlığına sahip bireylerin %25'inin, normal uyuma düzenine sahip bireylere göre daha yüksek oranda obezite ve insülin direnci yaşadığı tespit edilmiştir.

   Uluslararası Uyku Vakfı tarafından yapılan bir araştırma, gece geç uyuma alışkanlığının vücutta daha yüksek stres hormonu (kortizol) seviyelerine neden olduğunu ve bunun da insülin üretimini olumsuz etkilediğini ortaya koymuştur.

Kortizol seviyelerinin yüksek olması, vücudun kan şekeri düzenleme yeteneğini baskılayarak insülin direncine yol açar. Araştırma, gece geç yatmanın vücutta kortizol seviyelerinin yükselmesine ve buna bağlı olarak metabolik bozuklukların tetiklenmesine neden olduğunu göstermiştir.

Gece geç uyumanın tip 2 diyabet riskini artırmasının yanı sıra, vücutta genel sağlık açısından da olumsuz etkileri vardır.

 Gece geç saatlerde uyuma eğilimi gösteren bireyler, gece atıştırmalarına daha yatkın hale gelirler. Bu durum, aşırı kalorili ve sağlıksız yiyecek tüketimini artırarak kilo alımına ve insülin direncine yol açar.

 Gece geç yatma, uyku süresinin kısalmasına ve kalitesinin düşmesine neden olur. Yetersiz uyku, hormonal dengenin bozulmasına ve metabolizmanın yavaşlamasına yol açar.

 Gece geç uyumanın depresyon, kaygı ve stres seviyelerini artırdığı da yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Bu ruh hali bozuklukları da diyabet gelişme riskini dolaylı olarak artırabilir.

   Gece geç uyuma alışkanlığının tip 2 diyabet riskini artırdığına dair bulgular, uyku düzeninin sağlık üzerindeki önemini bir kez daha vurguluyor. Diyabet riskini azaltmak için şu öneriler dikkate alınabilir.

Düzenli ve yeterli uyku, vücudun biyolojik ritmini koruması ve insülin seviyelerini dengede tutması için kritik öneme sahiptir. Her gün aynı saatte yatmak ve uyanmak, vücudun biyolojik saatinin düzenlenmesine yardımcı olabilir.

Gece geç saatlerde yemek yemek, kan şekeri ve insülin seviyelerini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, akşam yemeği sonrası yiyecek tüketimini sınırlandırmak ve sağlıklı besinlere yönelmek faydalıdır.

Egzersiz yapmak, insülin duyarlılığını artırarak diyabet riskini azaltabilir. Düzenli olarak yapılan fiziksel aktivite, vücudun metabolik fonksiyonlarını iyileştirir ve kan şekeri seviyelerinin kontrol altına alınmasına yardımcı olur.

Yüksek kortizol seviyeleri, insülin direncini tetikleyebilir. Stresi azaltmak ve rahatlatıcı aktivitelere yönelmek, hem ruh sağlığı hem de metabolik sağlık açısından önemlidir.

(Dilvin Altıkardeş)