Gıda fiyatları tırmanışta

   Birçok bağımsız araştırma, 2023'ün son çeyreğinde gıda enflasyonunun dünya genelinde yüzde 8-10 arasında bir artış gösterdiğini ortaya koyuyor. Türkiye özelinde ise bu oran, döviz kurlarının etkisiyle bazı ürün gruplarında çok daha yüksek bir seviyeye ulaşabiliyor. Temel gıda ürünlerinde dahi fiyat artışlarıyla karşılaşan tüketiciler, bu süreçte tasarruf odaklı davranış biçimlerine yöneliyor.

Yayınlanan bir araştırma raporuna göre, tüketicilerin yüzde 67’si market alışverişlerinde önceden planlama yapmaya özen gösterirken; yüzde 54’ü ise indirime giren ürünleri takip etmeyi alışkanlık haline getiriyor. Özellikle paketli ürünler yerine açık satılan veya yerel pazarlarda sunulan ürünlere yönelişin arttığı da raporda dikkat çeken bulgulardan biri. Uzmanlar, bu eğilimin sadece maddi kaygılardan değil, aynı zamanda çevre dostu alışveriş trendlerinin popülerleşmesinden de kaynaklandığını vurguluyor.

Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Başkanı konu ile ilgili yaptığı açıklamada, orta ve düşük gelir grubundaki ailelerin bütçelerini yeniden gözden geçirme sürecine girdiğine işaret etti. Açıklamada, “Artan fiyatlar karşısında temel ihtiyaçların önceliklendirildiği bir dönemden geçiyoruz. Ancak bu süreçte bilinçli tüketim alışkanlıklarının teşvik edilmesi de oldukça önemli” ifadeleri yer aldı. TÜDEF ayrıca acil çözüm önerisi olarak gıda üretim tesislerine sağlanan desteklerin artırılmasını ve yerel tarım politikalarının güçlendirilmesini öneriyor.

Öte yandan uzmanlar, tarım sektöründeki sürdürülebilir projelerin önemine dikkat çekiyor. Yapay zekâ destekli tarım teknolojilerinin yaygınlaşması ve su tasarruflu üretim sistemlerine geçişin, uzun vadede hem üreticilere hem de tüketicilere olumlu yansıyacağı belirtiliyor. Ancak kısa vadede yapılması gereken en kritik düzenlemelerden biri olarak tedarik zincirindeki aracı maliyetlerinin azaltılması öneriliyor.

Tüketiciler için bireysel düzeyde alınabilecek önlemler arasında sezona uygun meyve ve sebzelere yönelmek, israfı önlemek için planlı alışveriş yapmak ve yerel üreticileri desteklemek ön plana çıkıyor. Ayrıca gıda kooperatifleri gibi doğrudan üreticiden tüketiciye ulaşımı sağlayan platformların yaygınlaşmasının hem fiyatları dengeleme hem de sağlıklı gıdaya erişim açısından önemli olduğu ifade ediliyor.

(Özkan Güngörmez)