Gıda ürünlerinde tehlike: Aflatoksin riski kansere yol açıyor

Aflatoksin, genellikle Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus adlı küf mantarlarının ürettiği toksik bir bileşiktir. Bu toksin, nemli ve sıcak ortamlarda hızla üreyerek gıda ürünlerini kontamine edebilir. Özellikle yer fıstığı, mısır, ceviz, badem, tahıllar ve süt ürünlerinde yüksek oranda aflatoksin bulunma riski vardır.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) raporlarına göre, dünyadaki gıda ürünlerinin %25’inin aflatoksin nedeniyle kayba uğradığı tahmin ediliyor. Türkiye gibi sıcak ve nemli iklime sahip ülkelerde ise bu oran daha da yüksek olabiliyor.

Araştırmacılar, aflatoksinin insan vücudu üzerindeki etkileriyle ilgili şu uyarılarda bulunuyor: “Aflatoksin, karaciğer hücrelerini doğrudan etkileyerek DNA hasarına yol açabilir. Özellikle uzun süreli düşük dozda maruziyet, karaciğer kanseri riskini ciddi şekilde artırıyor. Ayrıca bağışıklık sistemini baskılayarak enfeksiyonlara karşı direnci zayıflatabiliyor.”

   Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan denetimlerde, özellikle yer fıstığı ve baharatlarda aflatoksin oranlarının yasal sınırların üzerinde olduğu tespit edildi. 2024 yılının ilk yarısında yapılan 10.000’den fazla denetimde, yaklaşık %8 oranında ürünün aflatoksin içeriği nedeniyle piyasadan toplatıldığı açıklandı.

Ege Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü tarafından yapılan bir araştırmada, piyasada satılan 100 yer fıstığı örneğinden %12’sinde yasal sınırların üzerinde aflatoksin tespit edildiği belirtiliyor. Bu durum, tüketici sağlığını doğrudan tehdit eden bir tablo ortaya koyuyor.

Uzmanlar, aflatoksin riski taşıyan ürünleri şöyle sıralıyor:

-Yer fıstığı ve fıstık ezmesi

-Mısır ve mısır unu

-Kuruyemişler (ceviz, badem, fındık)

-Kuru incir

-Baharatlar (özellikle kırmızı biber ve karabiber)

-Süt ve süt ürünleri (dolaylı bulaşma yoluyla)

(Dilvin Altıkardeş)