Her kıta, yılda ortalama 2 santimetre yer değiştirmektedir

Kıtaların hareketi, levha tektoniği teorisi ile açıklanır. Bu teoriye göre, Dünya'nın dış kabuğu (litosfer) birkaç büyük ve birçok küçük levhadan oluşur. Bu levhalar, Dünya'nın sıcak ve akışkan iç tabakası (astenosfer) üzerinde yavaşça hareket ederler. Levhalar arasındaki bu hareket, kıtaların yer değiştirmesine neden olur.

Levha tektoniği teorisi, 20. yüzyılın ortalarında geliştirilmiş olup, Alfred Wegener'in kıtaların kayması teorisinden evrilmiştir. Wegener, 1912 yılında kıtaların bir zamanlar büyük bir süperkıta olan Pangea'nın parçası olduğunu ve zamanla birbirlerinden ayrıldığını öne sürmüştü. Levha tektoniği teorisi, bu ayrılmanın nasıl gerçekleştiğini ve günümüzdeki hareketlerini açıklar.

--Diverjan (Ayrılma) Sınırlar: Levhaların birbirinden uzaklaştığı yerlerde, yeni okyanus kabuğu oluşur. Örneğin, Atlantik Okyanusu'nun ortasındaki orta okyanus sırtı.

--Konverjan (Yaklaşma) Sınırlar: Levhaların birbirine yaklaştığı yerlerde, biri diğerinin altına dalar ve bu süreç volkanik aktiviteleri tetikler. Örneğin, Pasifik Ateş Çemberi.

--Transform (Yanal) Sınırlar: Levhalar birbirine paralel olarak kayar. Örneğin, San Andreas Fayı.

Her kıtanın hareket hızı farklılık gösterebilir. Ancak ortalama olarak, kıtalar yılda yaklaşık 2 santimetre kadar yer değiştirir. Bu hız, insan ölçeğinde küçük görünse de, jeolojik zaman dilimlerinde önemli değişimlere yol açar.

*Atlantik Okyanusu: Her yıl genişlemekte, Amerika ve Avrupa/Afrika kıtaları birbirinden uzaklaşmaktadır.

*Himalayalar: Hindistan levhasının Asya levhasıyla çarpışması sonucu yükselmekte ve her yıl biraz daha yükseğe çıkmaktadır.

*Pasifik Levhası: Çok aktif bir bölge olup, Japonya ve Kaliforniya gibi yerlerde sık sık depremlere neden olmaktadır.

Bilim insanları, kıtaların gelecekteki konumları hakkında çeşitli senaryolar geliştirmiştir. Mevcut hareketler devam ederse, milyonlarca yıl sonra kıtaların yeni süperkıtalar oluşturabileceği öngörülmektedir. Örneğin, bazı tahminlere göre, Avustralya Asya'ya doğru ilerlemekte ve sonunda çarpışacaktır.

Kıtasal hareketler, aynı zamanda depremler ve volkanik aktivitelerin ana nedenlerinden biridir. Levhaların birbirine sürtünmesi, enerjinin birikmesine ve ani boşalmasına neden olarak depremleri tetikler. Ayrıca, levhaların dalma ve yükselme hareketleri volkanik patlamalara yol açar.

(Dilvin Altıkardeş)