İhracattaki düşüş ile iç pazardaki yavaşlama üretim ve istihdamda risk oluşturuyor

2024 yılında ihracattaki düşüş, çeşitli faktörlerden kaynaklanmaktadır:

--Dünya ekonomisindeki yavaşlama, Türkiye'nin ihracat talebini olumsuz etkilemiştir. Özellikle Avrupa ve Asya pazarlarında talep düşüşü yaşanmakta, bu da Türkiye'nin ihracat gelirlerini azaltmaktadır.

--Küresel ticaret savaşları ve koruyucu önlemler, Türkiye'nin ihracat pazarlarına erişimini zorlaştırmıştır. Özellikle ABD ve Çin arasındaki ticaret gerilimleri, Türkiye'nin bu pazarlara ihracatını olumsuz etkilemiştir.

--Döviz kurlarındaki dalgalanmalar, ihracatçıların maliyetlerini artırmakta ve rekabetçiliklerini azaltmaktadır. Türk lirasının değer kaybı, ihracat gelirlerinde düşüşe yol açmıştır.

İç pazardaki yavaşlama da üretim ve istihdam üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır:

-Tüketici güvenindeki düşüş, iç talebin azalmasına neden olmuştur. Artan enflasyon ve işsizlik oranları, tüketicilerin harcamalarını kısmasına yol açmaktadır.

-Ekonomik belirsizlikler ve finansman maliyetlerindeki artış, işletmelerin yatırım kararlarını olumsuz etkilemiştir. Bu durum, sermaye harcamalarının düşmesine ve üretim kapasitesinin azalmasına neden olmaktadır.

-Kamu harcamalarındaki kısıtlamalar ve mali politikalar, ekonomik büyümeyi desteklemekte yetersiz kalmaktadır. Bu durum, iç pazardaki yavaşlamayı daha da derinleştirmektedir.

   Son yıllarda yapılan araştırmalar, ihracattaki düşüş ve iç pazardaki yavaşlamanın üretim ve istihdam üzerindeki etkilerini daha iyi anlamamıza yardımcı olmuştur. 

2023 yılında yapılan bir araştırma, Türkiye'nin ihracat gelirlerinde oranında bir azalma olduğunu göstermiştir. Bu durum, özellikle imalat sektöründe üretim kayıplarına yol açmıştır.

2024 yılında gerçekleştirilen bir anket, tüketici harcamalarının %20 oranında azaldığını ortaya koymuştur. Bu durum, perakende ve hizmet sektörlerinde önemli bir yavaşlamaya neden olmuştur.

2022 yılında yapılan bir çalışma, ihracat ve iç talepteki düşüşlerin işsizlik oranını %2 artırdığını göstermiştir. Özellikle sanayi ve hizmet sektörlerinde iş kayıpları yaşanmıştır. 

   İhracattaki düşüş ve iç pazardaki yavaşlama, üretim ve istihdamda çeşitli riskler oluşturmaktadır:

*Azalan ihracat ve iç talep, üretim kapasitesinin düşmesine yol açmaktadır. Bu durum, işletmelerin verimliliğini ve rekabetçiliğini olumsuz etkilemektedir.

*Üretimdeki azalma, istihdamı olumsuz etkilemektedir. İşletmeler, maliyetleri düşürmek için işçi çıkarmak zorunda kalmakta ve işsizlik oranı artmaktadır.

*İhracat ve iç talepteki düşüş, ekonomik büyümeyi yavaşlatmaktadır. Bu durum, kamu gelirlerinde azalmaya ve sosyal harcamalarda kesintilere yol açabilir.

(Sema Yüksel Güngörmez)