Kış Mevsiminde Hava Kalitesi Alarm Veriyor

Kömür ve odun gibi fosil yakıtların ısınma amaçlı yaygın kullanımı, sanayi tesislerinin emisyonları ve ulaşım kaynaklı kirleticiler, bölgeyi Avrupa’nın en kirli havaya sahip alanlarından biri haline getiriyor. Özellikle Bosna-Hersek, Sırbistan, Kosova ve Kuzey Makedonya’da, kış aylarında PM2.5 ve PM10 oranları Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) önerdiği seviyelerin çok üzerine çıkıyor.

Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar ve hava kalitesi raporları, Batı Balkanlar’daki hava kirliliğinin boyutlarını ve halk sağlığına olan etkilerini çarpıcı bir şekilde gözler önüne seriyor:

Dünya Bankası Raporu (2023):
Batı Balkan ülkelerinde hava kirliliği nedeniyle yılda yaklaşık 5.000 erken ölüm yaşandığını belirtiyor. Rapora göre, hava kirliliği kaynaklı sağlık sorunları arasında kronik solunum yolu hastalıkları, akciğer kanseri ve kalp hastalıkları başı çekiyor.

Hava Kirliliği Seviyeleri:
Avrupa Çevre Ajansı (EEA), bölgedeki birçok şehirde PM2.5 seviyelerinin, DSÖ’nün belirlediği yıllık 5 µg/m³ sınırını 10 kat aştığını ortaya koydu. Özellikle Saraybosna, Belgrad ve Priştine gibi şehirlerde, kışın neredeyse sürekli bir "tehlikeli hava kalitesi" durumu yaşanıyor.

Çocuklar ve Yaşlılar Daha Fazla Etkileniyor:
Sırbistan’da yapılan bir araştırma, hava kirliliğinin çocuklarda astım vakalarını %30 oranında artırdığını ve yaşlılarda solunum yolları enfeksiyonlarını tetiklediğini gösterdi.

Hava kirliliği yalnızca sağlık sorunlarına değil, aynı zamanda ekonomik kayıplara da neden oluyor. Dünya Bankası’nın tahminlerine göre, Batı Balkanlar’daki ülkeler, hava kirliliği kaynaklı sağlık harcamaları ve iş gücü kayıpları nedeniyle her yıl GSYİH'lerinin %3-4’ünü kaybediyor.

(Dilvin Altıkardeş)