Kokular kişiliğimizi yansıtıyor

Birçok araştırma, insanların belirli kokulara olan tercihlerini kişilik özelliklerine göre şekillendirdiğini göstermektedir. University of Wrocław tarafından 2017 yılında yapılan bir çalışmada, katılımcıların tercih ettikleri parfümler ile kişilik testleri sonuçları karşılaştırılmış ve şaşırtıcı sonuçlar elde edilmiştir. Araştırmaya göre, baskın ve enerjik kişiliğe sahip bireyler genellikle baharatlı ve odunsu kokuları tercih ederken, daha sakin ve romantik karaktere sahip olanlar çiçeksi ve meyveli kokulara yönelmiştir.

Bir diğer araştırma ise Oxford Üniversitesi tarafından yürütülmüş ve kişisel hijyen ürünlerinde kullanılan kokuların bireylerin sosyal etkileşimlerinde oynadığı rolü incelemiştir. Araştırmacılar, insanların sadece kokularına bakarak kişiliklerini tahmin edebildiğini ve kokuların bir tür kişisel imza niteliği taşıdığını belirtiyorlar. Bu çalışmada, dışa dönük bireylerin narenciye ve taze kokulara eğilim gösterdiği, içe dönük ve daha kapalı karaktere sahip kişilerin ise vanilya ve şekerli kokulara yöneldiği bulunmuştur.

Kokuların duygusal etkileri de kişilikle doğrudan ilişkilidir. Koku hafızası, kişinin geçmişte yaşadığı olaylarla bağlantı kurmasına yardımcı olabilir. Örneğin, bazı kişiler çocukluk dönemlerine ait kokuları (örneğin, taze ekmek kokusu) sevdiklerinde, bu kokunun nostaljik ve güvenli hisler uyandırdığı ortaya çıkmıştır. Fransa'da 2021 yılında yapılan bir araştırma, nostaljik kokuların bireylerin empati duygularını güçlendirdiğini ve duygusal dengeyi sağladığını belirtmiştir.

Bu durum, kokuların sadece fiziksel bir algıdan öte, derin psikolojik bağlarla örülü olduğunu ortaya koymaktadır. Çiçek veya meyve kokularına duyulan ilgi, genellikle sosyal ve duygusal bağları güçlü olan bireylerde daha yaygınken, baharatlı kokular, maceracı ve bağımsız ruh halini simgeleyebilir.

Parfüm tercihlerinin kişilikle olan bağlantısını araştıran başka bir çalışma da Personality and Social Psychology Review dergisinde yayımlanmıştır. Çalışma, insanların hangi kişilik tipine sahip olduğunu kokularına bakarak tahmin etmenin mümkün olabileceğini öne sürmüştür. Parfüm tercihlerine göre dört ana kişilik tipi ortaya çıkmıştır:

-Canlı ve Sosyal: Bu grup, enerjik ve dışa dönük bireylerden oluşur. Genellikle narenciye ve deniz esintisi kokularını tercih ederler.

-Duygusal ve Romantik: Daha içe dönük, duyarlı bireylerin tercihleri, çiçeksi ve vanilya kokularıdır. Bu kokular, kişiliklerinin nazik ve romantik yönünü yansıtır.

-Bağımsız ve Maceracı: Özgürlüğüne düşkün ve maceracı karakterler, odunsu, baharatlı kokuları seçerler. Bu kokular, onların cesur ve kararlı yapısına ayna tutar.

   Kokular, bireylerin sosyal iletişiminde de güçlü bir etkiye sahiptir. Psikologlar, sosyal ortamlarda kullanılan kokuların, insanlar arasında bağ kurma ve güven oluşturma süreçlerinde etkili olduğunu savunmaktadır. Kokular, bilinçaltında insanlar hakkında karar verirken rol oynar ve bu nedenle sosyal çevre içinde seçilen kokular, bireyin sosyal statüsü ve karakteri hakkında ipuçları verebilir.

Örneğin, iş toplantılarında kullanılan daha hafif ve nötr kokular, profesyonel bir imaj yaratırken, yoğun ve egzotik kokular, bireylerin cesur ve yaratıcı olduğunu gösterebilir.

(Sercan uslubaş)