Kredi kartı borçları tırmanıyor: Hane halkı zorlanıyor

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) Nisan 2025 tarihli verilerine göre, Türkiye genelinde kredi kartı borç bakiyesi 1,4 trilyon TL’yi aşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Bunun 238 milyar TL’si ödenmemiş borçlardan oluşuyor. Son bir yılda kredi kartı borçları %92 oranında arttı.

Araştırma bulguları gösteriyor ki, kredi kartı kullanımı genç yaş grubunda daha fazla yaygın. Bu durum, genç nüfusun ekonomik anlamda daha fazla risk altında olduğunu gösteriyor. Kredi kartı borçlarının birikmesi, uzun vadede finansal krizlerin kapısını aralayabilir. Bu nedenle bireylerin bilinçli tüketici olmaları için kapsamlı eğitim programları düzenlenmesi öneriliyor.

 TÜİK ve BDDK Verileri Ne Diyor?

--2023 Mart ayında hane halkının toplam kredi kartı borcu: 725 milyar TL

--2025 Nisan ayında bu rakam: 1,4 trilyon TL

--Ortalama bir bireyin kredi kartı borcu: 19.850 TL

--Borcunu asgari tutarın altında ödeyenlerin oranı: %26

--Bankalararası Kart Merkezi (BKM): Kartla yapılan harcamalarda yıllık artış oranı %120

Ekonomi uzmanlarına göre, kredi kartı borçlarındaki artış, ekonomik canlılığın değil, halkın geçim krizinin göstergesi: “İnsanlar tatile ya da lükse değil, ekmeğe borçlanıyor. Bu durum sosyal çöküşün işaretidir. Borcun çevrilememesi demek, hem birey hem sistem için krizdir.”

Ayrıca, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi'nin verilerine göre, bireysel kredi ve kart borcunu ödeyemeyip yasal takibe düşen kişi sayısı sadece Mart 2025’te 204 bin olarak kayda geçti. Bu sayı geçen yılın aynı ayına göre %34 artış anlamına geliyor.

Son dönemde bankaların kredi kartı limit artış taleplerine olumsuz yanıt verdiği, tüketici kredilerinde ise onay oranlarının düştüğü bildiriliyor. Uzmanlar, “Kart limitleri dolu ama halkın temel ihtiyacı sürüyor. Kredi kartı borcuyla geçinen bir ekonomi sürdürülemez,” diyor.

Yapılan anketlere göre, kart borçlarını sadece asgari düzeyde ödeyenlerin oranı hızla artıyor. IPSOS’un 2025 başında yayımladığı “Türkiye Ekonomik Güven Araştırması”na göre:

-Katılımcıların %62’si “kredi kartı olmasa temel ihtiyaçları karşılayamam” diyor.

-%74’ü “borçlarım olmasaydı geçim sıkıntısı yaşamazdım” görüşünde.

-Aylık gelirinin %50’sinden fazlasını borç ödemelerine harcayan hanelerin oranı: %31

Tüketici dernekleri ve muhalefet partileri, kredi kartı faizlerinin düşürülmesi, yapılandırma imkânlarının genişletilmesi ve temel ihtiyaçlar için özel destek paketlerinin devreye alınması çağrısında bulunuyor. Ancak Merkez Bankası, enflasyonla mücadele kapsamında faizlerin düşürülmesini kısa vadede mümkün görmüyor.

(Özkan Güngörmez)