Mahalle bazlı referandum sistemi pilot olarak başlatıldı

Pilot uygulama, ilk etapta ülke genelinde farklı büyüklükteki on mahallede başlatıldı. Seçilen mahalleler, gelişmişlik düzeyi, nüfus yoğunluğu ve toplum profili gibi çeşitli kriterlere göre belirlendi. Şu ana kadar elde edilen veriler, bu yeni sistemin potansiyel faydalarını ve karşılaşılan zorlukları gözler önüne seriyor.

Uzmanlar, bu yeni sistemin en büyük avantajlarından birinin mahalle sakinlerinin ihtiyaçlarına daha hızlı ve etkili çözümler üretilmesi olduğuna dikkat çekiyor. Örneğin, Kadıköy ilçesinde seçilen bir pilot mahallede yapılan referandum sonucunda pazar yerinin yeri değiştirilip genişletilmesine karar verildi. Mahalle sakinlerinin yüzde 78'inin katıldığı bu referandum, toplumsal uzlaşının da sağlanabileceğini ortaya koydu.

Ancak sisteme yönelik eleştiriler de yok değil. Konuyla ilgili yapılan bir araştırmaya göre, referandumlara katılım oranı mahalledeki eğitim ve gelir düzeyine göre önemli ölçüde değişiklik gösterebiliyor. Daha düşük gelir seviyesine sahip mahallelerde katılım oranlarının yüzde 50'nin altında kaldığı tespit edildi. Uzmanlar, bu durumun sosyoekonomik eşitsizlikleri daha belirgin hale getirme riskine dikkat çekiyor.

Referandum sürecinin etkin bir şekilde yürütülebilmesi için dijital platformlardan yararlanılıyor. Halkın görüş ve oylarını iletebileceği online sistemler kuruldu. Ancak, dijital dönüşüm noktasında bazı altyapı eksiklikleri hala varlığını sürdürüyor. Özellikle kırsal mahallelerde internet erişimi sınırlı olduğundan oy verme sürecinde gecikmeler yaşanabildiği ifade ediliyor. Öte yandan, bu sistemlerin yapay zeka destekli analizlerle zenginleştirilmesi planlanıyor. Örneğin seçmen eğilimleri ve toplumsal talepler analiz edilerek yerel yönetimlerin ihtiyaçlarına yönelik karar önerileri oluşturulabilecek.

Pilot uygulamaların sonuçları, 2026 yılında kapsamlı bir raporla değerlendirilecek. Eğer bu süreçte olumlu sonuçlar elde edilirse, sistemin ülke genelinde uygulanması planlanıyor. Ancak, karar mekanizmalarına toplumsal katılımın artırılmasından öte teknik, hukuki ve kültürel uyum gerekliliklerinin göz ardı edilmemesi gerektiği uzmanlar tarafından sıkça vurgulanıyor.

(Özkan Güngörmez)