Sanal beğeniler çocukların kimliğini şekillendiriyor

ABD’deki University of California tarafından yapılan bir araştırma, sosyal medyada alınan beğenilerin çocukların öz algısı üzerindeki etkisini inceledi. Çalışma, özellikle ergenlik çağındaki gençlerin beğeni sayısını kendine değer verme ölçüsü olarak görmeye başladığını ve bu durumun özgüven gelişimini doğrudan etkilediğini gösterdi. Araştırmaya katılan çocukların %70'i, sosyal medyada beğeni aldıklarında kendilerini daha iyi hissettiklerini, beğeni almadıklarında ise özgüvenlerinde düşüş yaşadıklarını belirtti.

Benzer bir çalışma, İngiltere’deki London School of Economics tarafından yapıldı. Çalışma, sosyal medyada popüler olmak ve beğeni almak isteyen gençlerin kendilerini daha çok beğeni alacak şekilde tanıttıklarını, bu sürecin zamanla gerçek kimlik algılarını etkileyebileceğini ortaya koydu. Araştırmacılar, çocukların kendilerini sosyal medyada beğenilen kişilere benzetme eğilimi gösterdiğini ve bunun da gerçek kimliklerini bulmalarını zorlaştırabileceğini vurguladı.

Sanal beğeniler, gençler üzerinde hem olumlu hem de olumsuz etkilere sahip olabilir. Olumlu tarafta, sosyal medya beğenileri çocukların sosyal çevrelerinde daha rahat hissetmelerine, ifade yeteneklerini geliştirmelerine ve sosyal ilişkiler kurmalarına yardımcı olabilir. Dijital platformlarda elde edilen beğeniler, çocukların kendilerini daha iyi ifade etmelerine ve yaratıcı yönlerini keşfetmelerine katkıda bulunabilir.

Ancak olumsuz etkiler de dikkate alınmalıdır. Çocuklar, beğeni sayısını bir başarı ölçütü olarak kabul etmeye başladıklarında, sanal ortamdaki performansları gerçek hayattaki öz değer algılarını etkileyebilir. 

Araştırmalar, gençlerin sosyal medyada beğeni almak için içeriklerini düzenleme, paylaşımlarını filtreleme ve hatta kendilerini olduğundan farklı gösterme eğiliminde olduklarını ortaya koyuyor. Özellikle ergenlik döneminde sosyal onay arayışı artan çocuklar, popüler içerikler paylaşarak daha fazla beğeni almayı hedefleyebiliyor. Bu tür içerikler arasında güzellik, popülerlik ve başarı vurgusu bulunan fotoğraf ve videolar öne çıkıyor.

Örneğin, Amerika’daki Pew Research Center tarafından yapılan bir ankette, gençlerin %60’ının, daha fazla beğeni almak için fotoğraflarını düzenlediği veya filtre kullandığı tespit edildi. Çocukların kendi imajlarını değiştirmesi, sanal ortamda beğeni almak için fiziksel görünüşlerine gereğinden fazla önem vermelerine neden olabiliyor. Uzmanlar, bunun beden algısı sorunları yaratabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.

(Fatma Hatun Altıkardeş)