Sanal enflasyon rakamları ile alım gücü düşüyor

Sanal enflasyon, dijital ürün ve hizmetlerin fiyatlarındaki artışı ifade eden bir kavramdır. Dijital ürünler arasında e-kitaplar, müzik dosyaları, film abonelikleri, online eğitimler ve yazılım lisansları gibi birçok unsur yer alır. Geleneksel enflasyon göstergeleri, genellikle fiziksel ürünlerin fiyatlarını temel alırken, dijital ürün ve hizmetlerdeki fiyat artışları bu göstergelere tam olarak yansımayabilir. Bu durum, dijital ekonominin genişlediği günümüzde tüketicilerin gerçek enflasyon oranlarını doğru bir şekilde anlamasını zorlaştırmaktadır.

Sanal enflasyonun ortaya çıkmasında birkaç önemli faktör rol oynar. Özellikle pandemi döneminde, dijital hizmetlere olan talep büyük ölçüde arttı. Bu talep artışı, dijital ürün ve hizmetlerin fiyatlarını yukarı çekti. Büyük teknoloji firmaları, dijital ürün ve hizmetlerin piyasasında tekel veya birkaç büyük oyuncu olarak faaliyet gösteriyor. Bu firmaların fiyatları belirlemede daha fazla güce sahip olması, sanal enflasyonun artmasına katkı sağlıyor. Dijital ürün ve hizmetlerin geliştirilmesi için yapılan yatırımlar ve Ar-Ge çalışmaları, bu ürünlerin maliyetlerini artırarak fiyatlara yansıyor.

   Sanal enflasyon, tüketicilerin alım gücünü olumsuz etkileyen önemli bir faktör haline geldi. Dijital ürün ve hizmetlerin fiyatlarındaki artış, özellikle dijital ekonomiye daha bağımlı olan kesimler için alım gücünü düşürüyor. Örneğin, gençler ve teknolojiye daha yakın olan kullanıcı grupları, dijital ürünlere daha fazla harcama yapıyor ve bu harcamaların artması, onların toplam alım gücünü zayıflatıyor.

Yapılan araştırmalar, sanal enflasyonun, geleneksel enflasyonun üzerinde bir baskı unsuru olduğunu gösteriyor. İngiltere merkezli bir araştırma kuruluşu olan Digital Economics Institute tarafından yapılan bir çalışmada, 2023 yılında dijital ürün ve hizmetlerin fiyatlarında %8 oranında bir artış gözlemlenmiş ve bu artışın geleneksel enflasyon oranlarını aşan bir hızda gerçekleştiği belirtilmiştir. Aynı araştırma, sanal enflasyonun, toplam enflasyon oranlarını %1-2 oranında yukarı çektiğini ortaya koymuştur.

  Ekonomistlerin sanal enflasyonla ilgili görüşleri, bu kavramın ekonomik dengesizliklere yol açabileceği yönünde. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, dijital ekonominin hızla büyümesiyle birlikte sanal enflasyonun daha büyük bir tehdit haline geldiği vurgulanıyor. Türkiye'de de sanal enflasyon, tüketicilerin alım gücünü doğrudan etkileyen unsurlardan biri olarak öne çıkıyor.

(Dilvin Altıkardeş)