Sosyal medya olumsuz psikolojik etkilere neden oluyor  

   2019 yılında yapılan bir çalışmada, özellikle gençler arasında sosyal medya kullanımının, depresyon ve kaygı bozukluğu belirtilerinde artışa neden olduğu tespit edilmiştir. Sosyal medyada geçirilen uzun saatler, bireylerin diğerlerinin hayatlarıyla kendi hayatlarını kıyaslamalarına yol açarak, yetersizlik ve mutsuzluk hissi doğuruyor.

Çalışmaya katılan bireylerin %70'inden fazlası, sosyal medyada başkalarının yaşamlarını izlerken kendi hayatlarının tatmin edici olmadığını hissettiklerini belirtmişlerdir. Özellikle "mükemmel" görünen fotoğraflar ve başarı hikayeleri, kişilerde kendilerine yönelik eleştirel bir tutumun gelişmesine neden olmuştur.

   2018’de yapılan bir başka araştırma, sosyal medya kullanımının bireyler arasındaki gerçek sosyal etkileşimleri azalttığını ve yalnızlık hissini artırdığını ortaya koyuyor. Sosyal medya üzerinden kurulan ilişkilerin, yüz yüze iletişim kadar derin olmadığı ve bu durumun yalnızlık hissini tetiklediği belirtiliyor.

Araştırmaya katılan kişilerin büyük bir kısmı, sosyal medya kullanımının arttığı dönemlerde gerçek hayattaki sosyal ilişkilerinin zayıfladığını ve kendilerini daha izole hissettiklerini ifade etmişlerdir. Sosyal medya, bireylere anlık bir sosyal etkileşim illüzyonu sağlarken, uzun vadede yalnızlık ve izolasyonu artırmaktadır.

   Özellikle Instagram gibi görsel odaklı platformların, genç kadınlar üzerinde özgüven ve beden algısı sorunlarına yol açtığı biliniyor. 2021 yılında yapılan bir çalışma, sosyal medyada sürekli olarak idealize edilmiş beden görsellerine maruz kalmanın, kişilerin kendi bedenleri hakkında olumsuz düşünceler geliştirmesine yol açtığını ortaya koydu.

Araştırmaya katılan genç kadınların %60'ı, sosyal medya kullanımı sırasında kendi fiziksel görünümleriyle ilgili kaygı yaşadıklarını belirtmiştir. Sürekli olarak başkalarının "mükemmel" görünümlerini izlemek, bireylerde özgüven eksikliğine ve kendini değersiz hissetme duygusuna neden olmaktadır.

   Sosyal medya kullanımının uyku düzeni üzerinde de olumsuz etkileri olduğu tespit edilmiştir. 2020 yılında yapılan bir araştırma, sosyal medyada geç saatlere kadar vakit geçiren bireylerin uyku kalitesinin düştüğünü ve uykusuzluğa bağlı sağlık sorunlarının arttığını göstermektedir.

Araştırmaya katılan bireylerin %50'si, sosyal medya kullanımı nedeniyle geç saatlerde uyuduklarını ve bu durumun gün içindeki performanslarını olumsuz etkilediğini ifade etmiştir. Ekran parlaklığı ve sürekli bildirimler, bireylerin kaliteli bir uyku almasını zorlaştırmaktadır.

   Sosyal medya kullanımının olumsuz etkilerini en aza indirmek için bazı önlemler alınabilir. Uzmanlar, kullanıcıların sosyal medya kullanım sürelerini sınırlandırmalarını ve platformları daha bilinçli bir şekilde kullanmalarını öneriyorlar. Ayrıca, sosyal medya detoksu gibi uygulamalar da bu etkileri azaltmada faydalı olabilir.

   Sosyal medya kullanımının farkında olmak, kişinin ruh sağlığını korumada önemli bir adımdır. Bilinçli kullanım, sosyal medya platformlarında geçirilen sürenin kontrol edilmesi ve sürekli kıyaslama yapmaktan kaçınılmasıyla sağlanabilir. Kullanıcılar, gerçek yaşam deneyimlerine daha fazla odaklanarak sosyal medya kullanımını dengeleyebilirler.

   Belirli aralıklarla sosyal medya kullanımını durdurmak, bireylerin zihinsel sağlıkları açısından faydalıdır. Birçok uzman, sosyal medya detoksunun bireylerin ruhsal durumlarını iyileştirebileceğini ve sosyal medya kaynaklı stresin azaltılabileceğini savunuyor.

   Sosyal medya platformlarında pozitif içeriklere yönelmek ve olumsuz içeriklerden kaçınmak, bireylerin daha sağlıklı bir zihinsel duruma ulaşmalarına yardımcı olabilir. Olumsuz haber ve içerikler yerine, motivasyonel ve eğitici içeriklere odaklanmak, sosyal medyanın olumsuz etkilerini hafifletebilir.

(Fatma Hatun Altıkardeş)