Temiz enerjinin gölgesinde tarımsal üretim başladı

Tarımsal üretimde enerji kullanımı, hem maliyetler hem de çevresel etkiler açısından kritik bir öneme sahip. Geleneksel enerji kaynaklarıyla yapılan tarımsal faaliyetler, sera gazı emisyonlarına katkıda bulunurken, yenilenebilir enerji kaynakları bu olumsuz etkileri azaltma potansiyeline sahip. Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yapılan pilot projeler, yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımsal üretimde kullanımını destekliyor:

-Güneş Enerjisi ile Sulama: Konya Ovası'nda gerçekleştirilen bir pilot proje, güneş enerjisiyle çalışan sulama sistemlerinin verimliliği artırdığını ortaya koydu. Selçuk Üniversitesi tarafından yürütülen bu projede, güneş panelleri sayesinde enerji maliyetlerinde %40 oranında tasarruf sağlandı. Aynı zamanda su kaynaklarının daha verimli kullanılmasıyla tarımsal üretimde %20'lik bir artış gözlemlendi.

-Biyokütle Enerjisi ile Seracılık: Antalya’da biyokütle enerjisi kullanılarak ısıtılan seralarda yapılan araştırmalar, bitkilerin büyüme sürecinde daha sabit bir ısı sağlandığını ve bu durumun ürün kalitesini artırdığını gösterdi. Akdeniz Üniversitesi'nin 2023 yılında yaptığı bir çalışmaya göre, biyokütle enerjisiyle ısıtılan seralarda verimlilik %25 oranında arttı, karbon emisyonları ise %30 azaldı.

-Rüzgar Enerjisi ile Enerji İhtiyacı Karşılanması: Çanakkale’de kurulan bir rüzgar enerjisi santrali, bölgedeki tarımsal işletmelere temiz enerji sağlıyor. Bu projeyle birlikte, bölgedeki çiftçilerin enerji maliyetleri %35 oranında azaldı ve aynı zamanda üretimde sürdürülebilirlik sağlandı.

Türkiye genelinde temiz enerji kaynaklarının tarımsal üretimde kullanılmasıyla ilgili yapılan araştırmalar, bu uygulamaların ekonomik açıdan birçok fayda sağladığını ortaya koyuyor:

--Enerji Tasarrufu: Türkiye Enerji Vakfı’nın (TENVA) 2024 yılında yayımladığı bir rapora göre, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla tarımsal üretimde kullanılan enerji maliyetleri %30 ila %50 arasında düşüyor. Bu tasarruf, üreticilerin kar marjlarını artırmalarına ve daha rekabetçi olmalarına olanak tanıyor.

--İstihdam Artışı: Yenilenebilir enerji projeleri, tarım sektöründe yeni istihdam olanakları yaratıyor. İŞKUR verilerine göre, yenilenebilir enerji ile entegre tarımsal projelerde 2023 yılında oranında istihdam artışı gerçekleşti.

--İhracat Gelirlerinde Artış: Temiz enerjiyle üretilen tarımsal ürünlere olan talep, özellikle Avrupa pazarında giderek artıyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) 2023 verilerine göre, temiz enerji kullanılan tarımsal ürünlerin ihracat gelirleri, geleneksel yöntemlerle üretilen ürünlere göre %20 daha yüksek.

Yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımsal üretime entegre edilmesi, çevresel ve sosyal açıdan da birçok olumlu etki sağlıyor.

   Yenilenebilir enerji kullanımı, tarım sektöründe fosil yakıt kullanımını azaltarak karbon emisyonlarını düşürüyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın verilerine göre, yenilenebilir enerjiyle çalışan tarımsal projelerde karbon emisyonlarında %35 azalma sağlandı.

   Güneş enerjisiyle çalışan sulama sistemleri, su kaynaklarının daha verimli kullanılmasına olanak tanıyor. Bu durum, su kıtlığı yaşayan bölgelerde tarımsal üretimin sürdürülebilirliğini sağlıyor.

   Temiz enerji projeleri, kırsal bölgelerde ekonomik kalkınmayı destekliyor. Bu projeler, yerel halkın enerji maliyetlerini düşürerek gelir seviyelerini artırıyor ve kırsal alanlarda yaşam kalitesini yükseltiyor.

Türkiye'de yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımsal üretimde başarılı bir şekilde entegre edildiği örnekler de bulunuyor. Özellikle İzmir ve Antalya gibi tarımsal üretimin yoğun olduğu bölgelerde, güneş ve biyokütle enerjisi projeleri dikkat çekiyor.

-İzmir Seferihisar Güneş Enerjili Tarım Projesi: 2021 yılında başlatılan bu projede, güneş enerjisi kullanılarak hem tarımsal üretim hem de sulama işlemleri gerçekleştiriliyor. Ege Üniversitesi'nin desteğiyle yürütülen proje, su ve enerji maliyetlerini %45 oranında düşürdü ve bölgedeki çiftçilere ekonomik fayda sağladı.

-Antalya Korkuteli Biyokütle Enerjili Seralar: Antalya’nın Korkuteli ilçesinde biyokütle enerjisi kullanılarak ısıtılan seralarda, yıl boyunca kesintisiz üretim sağlanıyor. 2023 yılında yapılan bir değerlendirmede, biyokütle enerjisi sayesinde sera ısıtma maliyetlerinin %40 oranında azaldığı ve üreticilerin karlılığının %25 arttığı tespit edildi.

   Uzmanlar, Türkiye'nin temiz enerji kaynaklarının tarımsal üretimde daha etkin kullanılmasının gerekliliğini vurguluyor.

(Dilvin Altıkardeş)