Türkiye'de Gıda İsrafının %42'si Evlerde Çöpe Gidiyor

Yapılan araştırmalara göre, Türkiye'de üretilen gıdanın yaklaşık %33'ü çöpe gitmektedir. Bu durum, hem ekonomik hem de çevresel açıdan büyük bir kayıptır. Gıda israfının en önemli kaynağı ise evlerdir. Evlerde çöpe atılan gıdanın oranı %42'yi bulmaktadır.

Araştırmalar:

*Türkiye İsrafı Önleme Vakfı 2018 Raporu: Bu raporda, Türkiye'de her yıl 26 milyon ton gıdanın çöpe gittiği ve bunun 214 milyar liralık bir kayba yol açtığı belirtilmektedir. Evlerde çöpe atılan gıdanın oranı ise %42 olarak ifade edilmektedir.

*FAO 2019 Raporu: Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından hazırlanan bu raporda, dünya genelinde her yıl 1,3 milyar ton gıdanın israf olduğu ve bunun %31'inin evlerde gerçekleştiği belirtilmektedir. Türkiye, gıda israfında dünya sıralamasında 17. sırada yer almaktadır.

*Orka EDT 2023 Raporu: Bu raporda, Türkiye'de her yıl kişi başına 93 kilogram gıdanın israf edildiği ve bunun 1.200 lira maddi kayba yol açtığı belirtilmektedir. Evlerde çöpe atılan gıdanın oranı ise %45 olarak ifade edilmektedir.

Araştırma Bulguları:

--Küresel gıda israfı oranı %33 civarındadır.

Bu israfın %25'i, yani yaklaşık 1,3 milyar ton gıda, yetersiz beslenen insanları doyurabilecek kapasitededir.

--Yetersiz beslenen insanların sayısı, dünya nüfusunun 'unu oluşturmaktadır.

--Gıda israfının önlenmesi, dünya çapında gıda güvenliğine ve açlıkla mücadeleye önemli katkıda bulunabilir.

--Yetersiz beslenen 795 milyon insan, israf edilen gıdanın sadece %25'i ile doyurulabilir.

--Gıda israfı, küresel sera gazı emisyonlarının %8-10'undan sorumludur.

Gıda İsrafının Nedenleri:

--Planlama eksikliği: Alışverişe plansız gitmek, gıdanın fazla alınmasına ve son kullanma tarihi dolmadan bozulmasına neden olmaktadır.

--Yanlış saklama koşulları: Gıdaların uygun koşullarda saklanmaması, raf ömrünün kısalmasına ve bozulmasına neden olmaktadır.

--Estetik kaygılar: Küçük kusurları olan veya şekli bozuk gıdaların tüketilmemesi, gıda israfına yol açmaktadır.

--Yemek pişirme alışkanlıkları: Fazla yemek pişirmek, artan yemeklerin çöpe atılmasına neden olmaktadır.

--Bilinç eksikliği: Gıda israfının çevreye ve ekonomiye olan zararları konusunda bilinç eksikliği, bu sorunun devam etmesine neden olmaktadır.

Çözüm Önerileri:

--Planlı alışveriş: Alışverişe gitmeden önce ihtiyaç listesinin hazırlanması ve sadece bu listedeki ürünlerin alınması, gıda israfının önlenmesine yardımcı olacaktır.

--Doğru saklama koşulları: Gıdaların türüne uygun olarak saklanması, raf ömrünün uzatılmasına ve bozulma riskini azaltmasına yardımcı olacaktır.

--Estetik kaygılardan uzaklaşmak: Küçük kusurları olan veya şekli bozuk gıdaların da tüketilmesi, gıda israfının önlenmesine katkıda bulunacaktır.

--Artan yemeklerin değerlendirilmesi: Artan yemekler, farklı tariflerle kullanılabilir veya dondurularak daha sonra tüketilebilir.

--Eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları: Gıda israfının zararları konusunda toplumda bilinç oluşturmak, bu sorunun çözümü için önemlidir.

(Ayşe Candan)