SON DAKİKA
Hava Durumu

ÜÇ HARFLİLER- DGM

Yazının Giriş Tarihi: 18.12.2022 20:25
Yazının Güncellenme Tarihi: 18.12.2022 20:25

Üç dört harfliler yazımıza kaldığımız yerden devam edelim;
Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) ilk kez 26 Haziran 1973 Anayasa değişikliğiyle yani 12 Mart ara rejimi döneminde yasalaşır.
Ekim 1976 yılında Anayasa Mahkemesi kararıyla görevine son verilir.
Ardından yine bir darbe dönemi olan 12 Eylül 1980 rejimiyle tekrar Türk yargı sistemine geri döner ta ki AK Parti demokrasi hamlesi yani ülkeyi normalleştirme döneminde 2004 yılına kadar faaliyetine devam eder.
DGM’ ler ABD menşeli güvenlik devleti konseptine uygun olarak kurulduğunda kapsadığı davalar; devletin sahiplerinin en çok korktuğu ve sisteme sokmak istemediği yine üç düşman üzerine kurulmuştur, Komünistler, Kürtler, İslamcılar.
80 anayasasının 142. Maddesi “mahkemeler kanunla kurulur” demesine rağmen DGM’nin kuruluşu 82 anayasasıyla gerçekleşir.
Bu olağanüstü mahkemeler 1 Nisan 1984 tarihinde göreve başlar, ilgili yasa Adana, Ankara, Diyarbakır, Erzurum, İstanbul, İzmir, Malatya ve Van şehirlerinde mahkemelerin kurulmasını yargı çerçevelerini tüm ülke olarak belirliyordu.
DGM üç üyeli yargıçlar kurulundan oluşuyor, bir asıl bir yedek üye ise asker hakimlerden oluşuyordu.
Atanmışlar MGK eliyle yürütmede, DGM eliyle yargıda seçilmişlerin yönetimine ortak oluyordu, yani vesayet diye yakındığımız şey aslında buydu.
DGM vasıtasıyla ikili hukuk sistemine geçmiş oluyorduk.
DGM’nin yetkileri 1991 yılında çıkan TMK (terörle mücadele kanunu) ile dahada genişliyordu.
2003 yılında gerçekleşen Altıncı Uyum paketiyle TMK’nın 1. Maddesinde daha somut, daha köşeli tanımlar yapılmak suretiyle binlerce mağduriyetin önüne geçiliyordu.

Yargısal uygulamalarda DGM nin kapsamında yer alan ifade özgürlüğü önündeki en büyük iki engel “sosyal sınıf, ırk, din, mezhep, veya bölge farklılığına dayanarak …halkı düşmanlığa tahrik etmek hükmünü içeren 312. Maddesi ve “devletin bölünmezliği aleyhine propaganda” başlığını taşıyan 8. Hükmüydü.
Etnik farklılıkların dile getirilmesi TMK 8. Maddesine göre “ayrımcılık yaratma” suçlamasıyla yargılanmaya sebepti.
Yine meşhur 312. Maddeyi hepimiz hatırlarız ki Rahmetli Necmettin Erbakan bu madde ileri sürülerek 1994 yılında Bingöl’de yaptığı bir konuşmadan dolayı Diyarbakır DGM’de yargılanarak 1 yıl hapis cezasına çarptırılıyor, ömür boyu siyasi yasaklı oluyordu.
Recep Tayyip Erdoğan 1998’de, İstanbul büyükşehir belediye başkanı olduğu dönemde Siirt’te okuduğu bir şiir ve konuşma nedeniyle 312. Maddeden ceza alıyor Danıştay 8 dairesi kesinleşmiş hapis mahkumiyet kararı gereği Erdoğan’ın belediye başkanlığına son veriyor seçme ve seçilme hakkını elinden alıyordu Erdoğan hapis yatmak zorunda kalıyordu.
Recep Tayyip Erdoğan’ın okuduğu mısraları aşağıda yazdım;
Minareler süngü, kubbeler miğfer,
Camiler kışlamız, müminler asker,
Bu ilahi ordu dinimi bekler,
Allahu Ekber, Allahu Ekber.
Ne var bu mısralarda diyebilirsiniz ama İslamcıları düşman gören güvenlik siyasetinin yargısı için bu mısralar insanların hapis yatması siyasi yasaklı olması için yetiyor hatta artıyordu.
Aynı dönemlerde TMK 8. Madde ileri sürülerek sadece düşüncesini açıkladığı için binlerce insan DGM’lerde yargılanıyor ve cezalar alıyordu. İslamcılar gibi devletin tehdit olarak gördüğü Kürtlerde örneğin “Kürdüm” dediği için veya Kürtçe konuştuğu veya Kürtçe müzik dinlediği için DGM’lerde yargılanarak cezalar alıyordu.
12 Eylül Faşist darbesinin en radikal kararı Kürtçeyi özel hayatta bile yasaklamasıydı.


312 maddeye ilişkin ilk değişiklik 2001 tarihinde esaslı değişiklik ise 1 Nisan 2005 yılında yapılarak ülke normalleşiyordu.
Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) 12 Eylül sonrası bir nevi sıkıyönetim mahkemesi gibi işleyen özel yetkili mahkemelerdi.  
Avukatın dosyaya erişimini kısıtlayan, tutuklamanın somut delillere dayanması ilkesini daraltan DGM’ler özellikle 1990’lı yıllarda Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde sürekli tartışma konusu olmuştu. Bu sebeple, önce 22 Mayıs 2004’te yürürlüğe giren Anayasa değişikliği ile DGM’lerin anayasal dayanağı kaldırıldı, sonrasında ise DGM’ler 20 Haziran 2004’te yapılan kanun değişikliği ile lağvedildi. 2014 yılına gelindiğinde ise bütün özel yetkili mahkemeler kaldırıldı.
DGM’lerin kaldırılmasıyla, AK Parti iktidarında ülkenin normalleşmesi yönünde çok önemli bir adım daha atılmıştır.

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
Yükleniyor..
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.