Son yıllarda şehirlerin iki büyük belası var ki nasıl olacak ve nasıl düzelecek gerçekten fikir yürütmek bile zor. Birincisi ne yazık ki yıllardır devam eden yapılaşmada kentin nefes alacak adım atacak yeri kalmadı geriye. İkincisi kamusal alanlarda rant ve sebepsiz enflasyonun körüklediği para kazanma hırsının neredeyse insanlara hiç alan bırakmıyor olması.

Şehirleri insan dostu şehirler haline getirmemiz gerekiyor ancak biz bunun tam tersini yapmaya devam ediyoruz ne yazık ki. Otoparklar olmadığı için cadde sokak ve parklar adeta motorlu taşıtların işgali nedeniyle kullanılamaz hale geliyor. Motorlu taşıtlardan vazgeçemeyeceğimize göre bu soruna kentin her yanında çözümler oluşturmak durumundayız. Gerek genel idare gerekse yerel idarelerin, kamu kurumlarının öncelikle bu alana yoğunlaşmaları gerekiyor.

Birkaç hafta önce fahiş fiyatlarla gündeme getirdiğimiz Hanlar Bölgesi’ndeki hanların içinde yaşanan sorunlarla ilgili bir başka açılımı 2009-2019 yılları arasında iki dönem Osmangazi Belediye meclis üyesi olarak görev yapan Cemil Aydın getirdi.

Tarihi hanların sadece ticaretin değil aynı zamanda halkın dinlenme, sosyalleşme ve soluk alma noktaları olduğuna işaret eden Cemil Aydın, "Çay ocakları dışında kamuya ait oturma ve dinlenme alanlarının oluşturulması, yerel yönetim erklerinin acil görevleri arasında yer almalıdır" ifadelerini kullandı.

Tam da bu noktadan hareketle kamu alanlarının tamamen ticarileşmesinin yine insan merkezli bir kent oluşmasının önüne geçtiğini söyleyebiliriz. Cemil Aydın açıklamasının devamında, vatandaşların özellikle bu bölgelerde çarşı pazar ziyaretlerinde kısa bir mola verme ve dinlenme ihtiyaçlarının göz ardı edilmemesi gerektiğini vurgulayarak, sosyal belediyecilik anlayışının bu ihtiyaca cevap vermesi gerektiğini kaydediyor.

Tarihi hanlar da (ki bence diğer park ve kamu alanlarında da bu geçerli) vatandaşların fahiş fiyatlara maruz kalmadan dinlenmeye, nefes almaya çarşı ziyaretlerinde kısa mola vermeye hakları olduğunun da bir kez daha altını çiziyor Cemil Aydın.

İnsan öncelemeyen ve sadece madde üzerinden ve rant oluşturma hevesiyle şehirlerimizi uzun yıllardır hırpalıyoruz. Her geçen gün şehirler yaşanmaz hale geliyor. Yaşanması hem ekonomik hem sosyolojik hem de mekansal olarak zor olan şehirlerin sürdürülebilir bir kimliğe kavuşmasının mümkün olmayacağı ortada. Yaşama ne kadar yol verilirse ticaretin ve gelişimin o kadar kolay ve sağlıklı olacağından hareketle, öncelik sıralamasının bir an önce yaşam alanlarını geliştirmek ve insan öncelikli şehirlere, kentlere dönüştürmek oldukça önemli.

Bugün turizm başta olmak üzere insan odaklı alanlarda tüm çaba ve efora rağmen gereken ilerlemenin sağlanamamasının başta gelen gerekçelerinden birisi şehirlerin insan odağını atlamasıdır ki, zaten konu burada kapanıyor gibi.

Sürekli yoğunluğu artırdığımız ancak ona göre sosyal donatı alanları, otopark alanları ve yolları yapmadığımız sürece kentleri geliştirmenin çok da bir imkanı kalmıyor. Yaşam alanlarının hızla yok olmasıyla insanların nefes almak için tarım alanlarına hareket etmesi ve buralarda başlayan yapılaşma da başka bir sorunu tarım topraklarının talanını beraberinde getiriyor.

Bugün dinlenme ya da oyun parklarına verilen işyeri ruhsatları, yine sahiller ve cadde üzerlerinde verilen küçük büfeler zamanla tüm alanı işgal etmeye, tüm alanı kapatıp sadece müşterilere hizmet eder hale getiriyor ne yazık ki. Yaşam alanlarında insanların ihtiyaçlarını karşılayacak işletmeler o alanların daha verimli kullanmasına yol açar ancak tüm alanı işletme kaplar ve sosyal alan bırakmazsa, bunun insana bir fayda sağlamayacağı ortadadır.

Belediyelerin ve ilgili kamu kurumlarının yapmaları gereken kamu alanlarının kullanımında her kesimden insanın buradan yararlanmasını sağlayacak ortamları hazırlaması olmalı. Örneğin Kozahan’da bir bölümün banklar konularak vatandaşların ücretsiz kullanımına açılması, hatta kendi yanında getirdiği yiyecekleri yemelerine imkan tanınması sağlanmalıdır. Bu park bahçe ve benzeri yerlerde, sahil ve benzeri seyir alanlarında da yapılmalı ve bu sosyal donatı alanlarının ortadan kaldırılmasına yönelik girişimlere izin verilmemeli.