Havaların soğuması ile özellikle çocukların hastalanması giderek sıklaşmaya başladı. Çocuklar o kadar sık hastalanabiliyor ki, hastalık süreleri arasındaki zaman kısaldıkça çocukların kısa aralıklarla ilaç kullanması gerekiyor. Bazen öyle bir noktaya varılıyor ki çocukların ilaçlardan şifa bulması da giderek zorlaşıyor. Bu duruma düşmemek için de akılcı ilaç kullanımı uygulanması gerekiyor. Memorial Ankara Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Nisa Eda Çullas İlarslan, çocuklarda solunum yolu enfeksiyonlarında antibiyotik kullanımı ve çocuğun antibiyotiğe dirençli hale gelme aşamasını anlatıyor. 

Çocukluk çağında görülen farenjit, grip, bronşiyolit, bademcik iltihabı, orta kulak iltihabı ve zatürre gibi solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisinde doğru tanı konulmasının büyük önem taşıdığını anlatan İlarslan şu bilgileri aktarıyor: “Özellikle orta kulak iltihabı, akut bakteriyel sinüzit ve beta enfeksiyonuna (A grubu beta hemolitik streptekok) bağlı tonsilit/farenjit söz konusu olduğunda antibiyotik tedavisi uygulanır. Ayrıca zatürre mevcutsa ve bakteriyel etken olduğu düşünülüyorsa da yine antibiyotik tedavisi önerilmektedir. Bu durumlar haricindeki solonum yolu enfeksiyonları viral etkenlerle oluşmaktadır ve viral hastalıklarda antibiyotik kullanımının yeri bulunmamaktadır. Bu sebeple  doktor tarafından reçete edilmedikçe antibiyotik kullanımı uygun değildir. Gereksiz antibiyotik kullanımı; hastanın ilaç yan etkileri nedeniyle zarar görmesine, tedavi maliyetinin artmasına ve tüm dünya için önemli bir tehdit unsuru olan antibiyotiklere karşı direnç gelişmesine neden olmaktadır. Bu yüzden, tüm ilaç tedavilerinde olduğu gibi, antibiyotik kullanımında da “akılcı ilaç kullanımı” ilkelerine uyulması önemlidir. Akılcı antibiyotik kullanımı için; doğru tanı sonrası doğru antibiyotik, uygun yoldan, etkin dozda, uygun doz aralığında ve süreyle verilmelidir.”

Tedavinin önemli bir parçası olan antibiyotiğe karşı direnç geliştirilmemesi için nasıl bit ol izlenmesi gerektiğini anlatıyor İlarslan; “Belirli bir antibiyotiğe karşı direnç, söz konusu antibiyotiğin uygun tedavi dozunda bakterileri öldüremediği ve çoğalmalarına neden olamadığı anlamına gelmektedir. Bu durum mevcut enfeksiyonun tedavi edilememesine neden olmaktadır. Antibiyotik direnci önemi giderek artan bir küresel sağlık sorunudur.  Güncel bir OECD raporunda ülkemizde sistemik antibiyotik reçetesi oranı %31 iken aynı oran birçok Avrupa ülkesinde %10-20 arasında bildirilmiştir”

Antibiyotik kullanma sürecinde gözlemlenmesi gereken bazı detaylar var; “Antibiyotik kullanırken doktor reçetesi ve önerilerine uyulması gerekir. Çocuğunuzda mevcut bazı hastalıklar ve kullanmakta olduğu ilaçlar, doktorunuzun antibiyotik seçimini ve tedavinin etkinliğini etkileyebilir. Bu nedenle doktorunuza bu konuda gerekli bilgilendirmeyi yapın. Eczaneden verilen antibiyotiğin doktorun reçete ettiği form ve içerikte olduğu kontrol edilmelidir. Son kullanma tarihini de kontrol edin. Antibiyotiğin önerilen miktarda, doz aralığında ve süreyle kullanılması gerekir. Antibiyotiğin saklanma koşullarına dikkat edilmelidir. Çocuğun yakınmalarının azalması ile birlikte antibiyotik önerilen süreden erken kesilmemelidir. Bu durum enfeksiyonların tam olarak tedavi edilememesi ile sonuçlanabilir. Tedavinin erken kesilmemesi kadar doz atlanmamasına da dikkat edilmelidir. Bu durum örneğin beta enfeksiyonuna bağlı tonsillofarenjit gibi tablolarda, özellikle kalp ve böbrekler ile ilgili önemli komplikasyonların görülmesine neden olabilir.”

Unutmamalıyız ki en önemli nokta şudur; doktor tarafından reçete edilmeden antibiyotik kullanılmamalı ve antibiyotik tedavisi hastada iyileşme gördük diye yarım bırakılmamalı, tüm ilaç bitene kadar kullanılmalıdır. 

Sağlıklı günlerimiz olsun.